فصل سوم پایان نامه مدیریت دانش زنجیره تامین (docx) 1 صفحه
دسته بندی : تحقیق
نوع فایل : Word (.docx) ( قابل ویرایش و آماده پرینت )
تعداد صفحات: 1 صفحه
قسمتی از متن Word (.docx) :
دانشگاه قم
دانشکده فنی و مهندسی
پایاننامه دوره کارشناسی ارشد مهندسی فناوری اطلاعات گرایش تجارت الکترونیک
عنوان:
ارائه مدل مفهومی مدیریت دانش زنجیره تأمین تجارت الکترونیکی G2C
استاد راهنما:
دکتر جلال رضائی نــور
نگارنده:
محمدرضا شیخ بهائی
زمستان / 1393
صورتجلسه دفاع از پایاننامه کارشناسی ارشد
با تائیدات خداوند متعال و با استعانت از حضرت ولیعصر (عجل الله تعالی فرجه الشریف)
جلسه دفاعیه پایاننامه کارشناسی ارشد آقای محمدرضا شیخ بهائی رشته مهندسی فناوری اطلاعات
تحت عنوان: ارائه مدل مفهومی مدیریت دانش زنجیره تأمین تجارت الکترونیکی G2C
با حضور هیئت داوران در محل دانشگاه قم در تاریخ ........ / ........ / ........................ تشکیل گردید.
در این جلسه، پایاننامه با نمره (به عدد ، به حروف ) و
با درجه: عالی بسیار خوب خوب قابلقبول مورد دفاع قرار گرفت.
نام و نام خانوادگیسمتمرتبه علمیامضاءجلال رضائی نوراستاد راهنمااستادیاراستاد مشاورمجید نیلی احمدآبادیاستاد ناظراستادیاراستاد ناظرروحالله دیانتنماینده تحصیلات تکمیلیاستادیار
معاون آموزشی و پژوهشی دانشکده مدير امور آموزش و تحصيلات تکميلی
نام و امضاء نام و امضاء
سپاس و ستایش خدای را جل و جلاله که آثار قدرت او بر چهره روز روشن، تابان است و انوار حکمت او در دل شب تار، درفشان. آفریدگاری که خویشتن را به ما شناساند و درهای علم را بر ما گشود و عمری و فرصتی عطا فرمود تا بدان، بنده ضعیف خویش را در طریق علم و معرفت بیازماید.
تقديم به:
پدر و مادر عزیز و مهربانم
که در سختیها و دشواریهای زندگی همواره یاوری دلسوز و فداکار و پشتیبانی محکم و مطمئن برایم بودهاند.
تشکر و قدردانی:
به مصداق «من لم یشکر المخلوق لم یشکر الخالق» بسی شایسته است از استاد فرهیخته و فرزانهام جناب آقای دکتر جلال رضائینور که با کرامتی چون خورشید، سرزمین دل را روشنی بخشیدند و گلشن سرای علم و دانش را با راهنماییهای کار ساز و سازنده بارور ساختند; تقدیر و تشکر نمایم.
از اساتید گرامیام جناب آقای دکتر یعقوب فرجامی و بطور اخص از جناب آقای دکتر رحیم فوکردی بسیار سپاسگزارم چراکه بدون راهنماییهای این بزرگواران تأمین این پایاننامه برایم بسیار مشکل بود.
از استاد گرامی جناب آقای دکتر مجید نیلی احمدآبادی که داوری پایاننامه جاری را قبول زحمت نمودند بسیار سپاسگزارم و نیز از استاد گرامی جناب آقای دکتر روحالله دیانت نماینده محترم تحصیلات تکمیلی دانشگاه کمال تشکر را مینمایم.همچنین از جناب آقای مهندس تورج حاجی رحیمیان مدیرکل سازمان ثبت احوال استان اصفهان و بهویژه جناب آقای رضا احمدی معاونت آموزش و پژوهش سازمان ثبت احوال استان اصفهان و کلیه معاونان، کارشناسان، خبرگان و متخصصان سازمان ثبت احوال کشور در تهران و اصفهان به دلیل یاریها و راهنماییهای بیچشمداشتشان که بسیاری از سختیها را برایم آسانتر نمودند، تشکر و قدردانی مینمایم.
در پایان از خواهر عزیزم فرحناز شیخ بهائی بهپاس همه زحمات و همفکریهایش سپاسگزاری مینمایم.
چکیده:
هدف پژوهش جاری توسعه و ارائه مدل مفهومی مدیریت دانش در زنجیره تأمین خدمات دولت الکترونیکی و با تأکید بر مؤلفه تجارت الکترونیکی G2C است. بدین منظور محقق سازمان ثبتاحوال استان اصفهان را بهعنوان بستر پژوهش و دیدگاهها و نظرات خبرگان و متخصصان سازمان ثبتاحوال را بهعنوان منابع اصلی پژوهش انتخاب کرد. ایشان از مصاحبههای عمیق و مشاهده مستقیم برای گردآوری دادههای دستاول استفاده نمود. ضمن آنکه از برخی دادههای دستدوم نظیر مستندات موجود سازمان و ادبیات مروری در پیشینه پژوهش بهره برد. محقق بهمنظور تجزیه، تحلیل و ترکیب دادهها از رویههای روش پژوهش گراندد تئوری استفاده نموده است، همچنین او از تکنیکهای دادهکاوی متنی بهمنظور بررسی صحت و دقت نتایج حاصل از پژوهش استفاده نموده است. استفاده از روششناسی مذکور توسعه و ارائه مدلی را در پی داشت که ضمن تبیین چگونگی روابط مدیریت دانش، زنجیره تأمین خدمات و تجارت الکترونیکی G2C امکان استفاده بهینه از چرخه مدیریت دانش، در سازمانهای ارائهکننده خدمات دولت الکترونیکی را بیان میدارد و تأکید مینماید کاربرد مدل ارائهشده، بهرهوری سازمانهای ارائهکننده خدمات دولت الکترونیکی را افزایش میدهد. در مدل مذکور، 6 لایه تدوین و توسعه دادهشده است که عبارتاند از (1) فرهنگسازی، (2) استانداردها و آییننامهها، (3) سند راهبردی و خطمشی مدیریت دانش، (4) مکانیزمهای تشویقی، (5) زیرساخت فناوری و کاربرد IT، (6) چرخه مدیریت دانش. محقق پس از تدوین 6 لایه به توسعه چرخه مدیریت دانش و طراحی بهینه فرآیندهای مدیریت دانش در طول زنجیره تأمین خدمات پرداخته است و بیان میدارد استفاده از چرخه مدیریت دانش مذکور، امکان توسعه خدمات دولت الکترونیکی در حوزه خدماتی دولت به شهروندان را مهیا مینماید. چرخه مدیریت دانش توسعه دادهشده شامل مراحل (1) هدفگذاری دانش، (2) کاوش و شناسایی دانش، (3) خلق و مهار نمودن دانش، (4) سازماندهی دانش، (5) ترکیب و توسعه دانش، (6) ثبت و ضبط دانش، (7) تسهیم و نشر دانش، (8) درک دانش، (9) کاربرد دانش، (10) ارزیابی دانش و (11) نگهداشت دانش است. درنهایت مؤلفههای مدل ارائهشده با عوامل موفقیت مدیریت دانش از دیدگاه دانشمندان مختلف مقایسه و درنتیجه کاربردی و تأثیرگذار بودن مدل مورد تائید قرار گرفت.
واژگان کلیدی: مدیریت دانش، زنجیره تأمین، تجارت الکترونیکی G2C، گراندد تئوری، دادهکاویمتنی.
فهرست مطالب
TOC \o "1-3" \h \z \u فصل اول : مقدمه PAGEREF _Toc406672070 \h 21-1- مقدمه و تاریخچه موضوع PAGEREF _Toc406672071 \h 21-1-1- تعاریف و مدلهای دولت الکترونیک PAGEREF _Toc406672072 \h 31-1-2- مدلهای اطلاع رسانی و ارائه خدمات دولت الکترونیک PAGEREF _Toc406672073 \h 31-2- اهمیت موضوع PAGEREF _Toc406672074 \h 81-3- اهداف تحقیق PAGEREF _Toc406672075 \h 101-4- سوالات و فرضیات PAGEREF _Toc406672076 \h 101-4-1- سوال اصلی PAGEREF _Toc406672077 \h 101-4-2- سوالات فرعی PAGEREF _Toc406672078 \h 111-5- کاربردهای تحقیق PAGEREF _Toc406672079 \h 111-5-1- هدف اصلی PAGEREF _Toc406672080 \h 111-5-2- هدف فرعی PAGEREF _Toc406672081 \h 111-5-3- نوآوریهای پیش بینی شده PAGEREF _Toc406672082 \h 111-5-4- روش و مراحل تحقیق PAGEREF _Toc406672083 \h 111-6- ساختار پایاننامه PAGEREF _Toc406672084 \h 131-7- خلاصه فصل اول PAGEREF _Toc406672085 \h 13فصل دوم : مروری بر منابع تحقیق PAGEREF _Toc406672086 \h 152-1- مقدمه PAGEREF _Toc406672087 \h 152-2- مدیریت دانش PAGEREF _Toc406672088 \h 152-2-1- تعریف PAGEREF _Toc406672089 \h 152-2-2- ویژگیها و مشخصات PAGEREF _Toc406672090 \h 162-2-3- ابعاد و اجزاء PAGEREF _Toc406672091 \h 162-3- مفاهیم پایه در مدیریت دانش PAGEREF _Toc406672092 \h 172-3-1- داده PAGEREF _Toc406672093 \h 172-3-2- اطلاعات PAGEREF _Toc406672094 \h 172-3-3- دانش PAGEREF _Toc406672095 \h 182-3-4- روابط داده، اطلاعات و دانش PAGEREF _Toc406672096 \h 182-4- طبقهبندی انواع دانش PAGEREF _Toc406672097 \h 182-4-1- دانش آشکار PAGEREF _Toc406672098 \h 182-4-2- دانش پنهان(نهفته) PAGEREF _Toc406672099 \h 192-4-3- دانش فردی PAGEREF _Toc406672100 \h 192-4-4- دانش گروهی(سازمانی) PAGEREF _Toc406672101 \h 192-5- مدیریت زنجیره تامین خدمات PAGEREF _Toc406672102 \h 192-5-1- مدیریت زنجیره تامین PAGEREF _Toc406672103 \h 192-5-2- مدیریت زنجیره خدمات PAGEREF _Toc406672104 \h 202-6- تجارت الکترونیکی PAGEREF _Toc406672105 \h 202-7- تجارت الکترونیکی G2C PAGEREF _Toc406672106 \h 202-8- دولت الکترونیکی PAGEREF _Toc406672107 \h 202-9- ضرورت مدیریت دانش در بخش خدمات دولت الکترونیکی PAGEREF _Toc406672108 \h 212-10- اصول مدیریت دانش زنجیره تامین خدمات در حوزه تجارت الکترونیکی G2C PAGEREF _Toc406672109 \h 212-11- عوامل موفقیت مدیریت دانش زنجیره تامین خدمات در حوزه تجارت الکترونیکی G2C PAGEREF _Toc406672110 \h 242-12- موانع مدیریت دانش زنجیره تامین خدمات در حوزه تجارت الکترونیکی G2C PAGEREF _Toc406672111 \h 242-13- اهداف مدیریت دانش زنجیره تامین خدمات در حوزه خدمات تجارت الکترونیکی G2C PAGEREF _Toc406672112 \h 262-14- انواع دستهبندی مدلهای مدیریت دانش PAGEREF _Toc406672113 \h 272-15- مکاتب مدیریت دانش PAGEREF _Toc406672114 \h 282-15-1- مکتب اقتصادی PAGEREF _Toc406672115 \h 282-15-2- مکتب سازمانی PAGEREF _Toc406672116 \h 282-15-3- مکتب استراتژیک PAGEREF _Toc406672117 \h 282-16- ارزیابی رویههای مدیریت دانش PAGEREF _Toc406672118 \h 282-16-1- مدل رائــو PAGEREF _Toc406672119 \h 282-16-2- مدل KMAT PAGEREF _Toc406672120 \h 292-16-3- مدل OECD PAGEREF _Toc406672121 \h 292-17- چرخههای مدیریت دانش PAGEREF _Toc406672122 \h 302-17-1- چرخه مدیریت دانش ویگ PAGEREF _Toc406672123 \h 302-17-2- چرخه مدیریت دانش مهیر وزاک PAGEREF _Toc406672124 \h 302-17-3- چرخه مدیریت دانش مک الوری PAGEREF _Toc406672125 \h 312-17-4- چرخه مدیریت دانش بیوکویتز و ویلیامز PAGEREF _Toc406672126 \h 312-17-5- چرخه مدیریت دانش دالــکر PAGEREF _Toc406672127 \h 322-18- انواع مدلهای مدیریت دانش PAGEREF _Toc406672128 \h 322-18-1- مدل مدیریت دانش Hicks PAGEREF _Toc406672129 \h 322-18-2- مدل مدیریت دانش Mark Mac Elroy PAGEREF _Toc406672130 \h 322-18-3- مدل مدیریت دانش APQC PAGEREF _Toc406672131 \h 332-18-4- مدل مدیریت دانش G Von Krogh & J Roos PAGEREF _Toc406672132 \h 352-18-5- مدل مدیریت دانش Anderson Consulting PAGEREF _Toc406672133 \h 352-18-6- مدل مدیریت دانش Di Bella&Nevis PAGEREF _Toc406672134 \h 362-18-7- مدل مدیریت دانش Choo PAGEREF _Toc406672135 \h 362-18-8- مدل مدیریت دانش Wiig PAGEREF _Toc406672136 \h 362-18-9- مدل مدیریت دانش Spek&Spijkernet PAGEREF _Toc406672137 \h 372-18-10- مدل مدیریت دانش Ruggles PAGEREF _Toc406672138 \h 372-18-11- مدل مدیریت دانش ODel PAGEREF _Toc406672139 \h 372-18-12- مدل مدیریت دانش Weggeman PAGEREF _Toc406672140 \h 372-18-13- مدل مدیریت دانش UTI PAGEREF _Toc406672141 \h 382-18-14- مدل مدیریت دانش Boisot PAGEREF _Toc406672142 \h 382-18-15- مدل مدیریت دانش APOQ PAGEREF _Toc406672143 \h 392-18-16- مدل مدیریت دانش Keep&Daly&Ham PAGEREF _Toc406672144 \h 392-18-17- مدل مدیریت دانش Green Wood PAGEREF _Toc406672145 \h 392-18-18- مدل مدیریت دانش Davenport 7 Prusak PAGEREF _Toc406672146 \h 392-18-19- مدل مدیریت دانش Newman&Conard PAGEREF _Toc406672147 \h 402-18-20- مدل مدیریت دانش Hjelmeruik&Kirkemi PAGEREF _Toc406672148 \h 402-18-21- مدل مدیریت دانش Promote PAGEREF _Toc406672149 \h 402-18-22- مدل مدیریت دانش Beek Man PAGEREF _Toc406672150 \h 412-18-23- مدل مدیریت دانش Holsapple&Jashi PAGEREF _Toc406672151 \h 412-18-24- مدل مدیریت دانش Bukowitz&Willams PAGEREF _Toc406672152 \h 422-18-25- مدل مدیریت دانش Pawlowsky PAGEREF _Toc406672153 \h 442-18-26- مدل مدیریت دانش Probst&Raub&Romhard PAGEREF _Toc406672154 \h 442-18-27- مدل مدیریت دانش Nonaka&Takeuchi PAGEREF _Toc406672155 \h 462-19- فناوریهای مدیریت دانش PAGEREF _Toc406672156 \h 462-19-1- مدیریت محتوا PAGEREF _Toc406672157 \h 472-19-2- طبقه بندی دانش PAGEREF _Toc406672158 \h 472-19-3- گروه افزار PAGEREF _Toc406672159 \h 472-19-4- گروههای تسهیم تجربه برخط PAGEREF _Toc406672160 \h 482-19-5- پرتالهای سازمانی PAGEREF _Toc406672161 \h 482-19-6- تحلیل وطراحی شبکه های اجتماعی PAGEREF _Toc406672162 \h 492-19-7- یادگیری الکترونیکی PAGEREF _Toc406672163 \h 492-19-8- سیستم های مدیریت نوآوری و ایده PAGEREF _Toc406672164 \h 492-20- مروری بر تحقیقات حوزه مدیریت دانش زنجیره تامین PAGEREF _Toc406672165 \h 502-21- بهره وری مدیریت دانش زنجیره تامین خدمات PAGEREF _Toc406672166 \h 542-21-1- تعریف و مفاهیم بنیادین PAGEREF _Toc406672167 \h 542-21-2- عوامل موثر بر بهرهوری PAGEREF _Toc406672168 \h 552-21-3- ساختار اساسی افزایش بهرهوری PAGEREF _Toc406672169 \h 552-21-4- برنامههای بهبود بهرهوری PAGEREF _Toc406672170 \h 562-21-5- روش های اصلی بهبود بهره وری PAGEREF _Toc406672171 \h 562-21-6- عناصر اصلی برنامه های بهبود بهرهوری PAGEREF _Toc406672172 \h 582-22- تبیین شکافها و خلاءهای تحقیقات گذشته PAGEREF _Toc406672173 \h 582-23- خلاصه فصل دوم PAGEREF _Toc406672174 \h 58فصل سوم : روش تحقیق PAGEREF _Toc406672175 \h 613-1- مقدمه PAGEREF _Toc406672176 \h 613-2- انتخاب پارادایم تحقیق PAGEREF _Toc406672177 \h 613-3- انتخاب روش تحقیق PAGEREF _Toc406672178 \h 623-4- مفروضات تحقیق PAGEREF _Toc406672179 \h 633-5- شرحی بر مرور ادبیات تحقیق PAGEREF _Toc406672180 \h 643-6- شرحی بر گراندد تئوری(نظریه برخاسته از دادهها) PAGEREF _Toc406672181 \h 643-7- شرحی بر دادهکاوی متنی PAGEREF _Toc406672182 \h 663-7-1- روش تحقیق و معماری پیشنهادی PAGEREF _Toc406672183 \h 693-7-2- پردازش اطلاعات و داده PAGEREF _Toc406672184 \h 693-7-2-1- سطح اول: واحد پردازش و ذخیرهسازی دانش PAGEREF _Toc406672185 \h 703-7-2-1-1- خوشهبندی PAGEREF _Toc406672186 \h 713-7-2-1-2- تشکیل پایگاه داده رابطهای PAGEREF _Toc406672187 \h 723-7-2-2- سطح دوم: واحد پالایش دانش PAGEREF _Toc406672188 \h 723-7-2-3- سطح سوم: واحد ردهبندی متن و کاربرد دانش PAGEREF _Toc406672189 \h 733-7-3- تحلیل و طراحی PAGEREF _Toc406672190 \h 733-7-3-1- الگوریتم نزدیکترین همسایه (K-NN) PAGEREF _Toc406672191 \h 743-7-3-2- الگوریتم بیز ساده (Naïve Bayes) PAGEREF _Toc406672192 \h 743-7-3-3- الگوریتم ماشینهای پشتیبان بردار (SVMs) PAGEREF _Toc406672193 \h 753-8- قلمرو تحقیق PAGEREF _Toc406672194 \h 803-9- بستر تحقیق PAGEREF _Toc406672195 \h 813-9-1- معرفی سازمان ثبت احوال کشور PAGEREF _Toc406672196 \h 813-9-1-1- فعالیتهای اصلی سازمان در حوزه تجارت الکترونیکی G2C PAGEREF _Toc406672197 \h 823-9-1-2- نقش سازمان ثبت احوال در تحقق دولت الکترونیکی PAGEREF _Toc406672198 \h 843-9-1-3- سازمانهای همکار با سازمان ثبت احوال کشور PAGEREF _Toc406672199 \h 853-10- چالشها و موانع ارائه مدل مفهومی مدیریت دانش زنجیره تامین خدمات PAGEREF _Toc406672200 \h 853-11- نقاط قوت و فرصتهای ارائه مدل مفهومی مدیریت دانش زنجیره تامین خدمات PAGEREF _Toc406672201 \h 863-12- جمعآوری و تحلیل دادهها PAGEREF _Toc406672202 \h 863-13- چارچوب کلی پژوهش: شرحی بر شیوه بهکار گیری گراندد تئوری PAGEREF _Toc406672203 \h 863-13-1- کلمات کلیدی PAGEREF _Toc406672204 \h 863-13-2- گراندد تئوری (نظریه برخاسته از دادهها) PAGEREF _Toc406672205 \h 883-13-3- گامهای انجام پژوهش به روش گراندد تئوری PAGEREF _Toc406672206 \h 903-13-4- مرحله مطالعات مقدماتی PAGEREF _Toc406672207 \h 913-13-5- مرحله مطالعات اصلی PAGEREF _Toc406672208 \h 923-13-6- انتخاب منابع اطلاعاتی PAGEREF _Toc406672209 \h 933-13-7- شرحی بر انجام مصاحبه های عمیق PAGEREF _Toc406672210 \h 943-13-8- ایجاد تمرکز در مصاحبه ها PAGEREF _Toc406672211 \h 943-13-9- یاداشت برداری PAGEREF _Toc406672212 \h 953-13-10- یادآورها و دیاگرامها PAGEREF _Toc406672213 \h 953-13-11- ایجاد تعادل بین اصل بیطرفی و حساسیت نظری PAGEREF _Toc406672214 \h 963-13-11-1- بی طرفی PAGEREF _Toc406672215 \h 963-13-11-2- پیروی از رویکرد تفکر مقایسه ای PAGEREF _Toc406672216 \h 973-13-11-3- کسب دیدگاههای متعدد نسبت به یک واقعه PAGEREF _Toc406672217 \h 973-13-11-4- بازگشت دورهای به عقب و طرح دوبارهی پرسشها PAGEREF _Toc406672218 \h 983-13-11-5- اتخاذ تفکر شکاکانه PAGEREF _Toc406672219 \h 983-13-11-6- پیروی از رویه های تحقیق PAGEREF _Toc406672220 \h 983-13-11-7- حساسیت نظری PAGEREF _Toc406672221 \h 983-13-12- نمونهگیری نظری PAGEREF _Toc406672222 \h 1003-13-13- مراحل کدگذاری در روش گراندد تئوری PAGEREF _Toc406672223 \h 1023-13-13-1- گام 1: کدگذاری باز PAGEREF _Toc406672224 \h 1023-13-13-2- گام 2: کدگذاری محوری PAGEREF _Toc406672225 \h 1033-13-13-3- گام 3: کدگذاری انتخابی(گزینشی) PAGEREF _Toc406672226 \h 1053-14- تحلیل متون به روش دادهکاوی متنی جهت شکلگیری نظریه نهایی PAGEREF _Toc406672227 \h 1053-15- ارزیابی کیفیت دادهها و تفسیرها PAGEREF _Toc406672228 \h 1063-16- گامهای پژوهش در یک نگاه PAGEREF _Toc406672229 \h 1073-17- نرم افزار MAXQDA PAGEREF _Toc406672230 \h 1083-18- خلاصه فصل سوم PAGEREF _Toc406672231 \h 108فصل چهارم : یافتههای اصلی تحقیق PAGEREF _Toc406672232 \h 1104-1- مقدمه PAGEREF _Toc406672233 \h 1104-2- ورود به میدان پژوهش PAGEREF _Toc406672234 \h 1104-3- مصاحبه PAGEREF _Toc406672235 \h 1114-4- آغاز کدگذاری دادهها PAGEREF _Toc406672236 \h 1124-4-1- گام اول: کدگذاری باز PAGEREF _Toc406672237 \h 1134-4-2- شکلدهی مقولات و طبقات اصلی PAGEREF _Toc406672238 \h 1234-4-3- گام دوم: کدگذاری محوری PAGEREF _Toc406672239 \h 1344-4-4- یاداشتها PAGEREF _Toc406672240 \h 1374-4-5- یادآورها و دیاگرامها PAGEREF _Toc406672241 \h 1414-4-6- کاربرد دادهکاوی متنی PAGEREF _Toc406672242 \h 1424-4-6-1- استفاده از دادهکاوی متنی جهت بررسی صحت و دقت کدگذاریها PAGEREF _Toc406672243 \h 1424-4-7- گام سوم: کدگذاری انتخابی(گزینشی) PAGEREF _Toc406672244 \h 145 PAGEREF _Toc406672245 \h 147 PAGEREF _Toc406672246 \h 1474-5- ارائه مدل مفومی مدیریت دانش زنجیره تامین خدمات در حوزه تجارت الکترونیکی G2C PAGEREF _Toc406672247 \h 1474-6- خلاصه فصل چهارم PAGEREF _Toc406672248 \h 150فصل پنجم: نتیجهگیری و پیشنهادها PAGEREF _Toc406672249 \h 1535-1- مقدمه PAGEREF _Toc406672250 \h 1535-2- یافتههای اصلی تحقیق PAGEREF _Toc406672251 \h 1555-2-1- چارچوب مفهومی مدیریت دانش زنجیره تامین خدمات تجارت الکترونیکی G2C PAGEREF _Toc406672252 \h 1555-2-2- مدل مفهومی مدیریت دانش زنجیره تامین خدمات تجارت الکترونیکی G2C PAGEREF _Toc406672253 \h 1575-3- نوآوری و خلاقیت PAGEREF _Toc406672254 \h 1605-4- محدودیتهای تحقیق PAGEREF _Toc406672255 \h 1605-5- پیشنهادها PAGEREF _Toc406672256 \h 1605-6- خلاصه فصل پنجم PAGEREF _Toc406672257 \h 161منابع : PAGEREF _Toc406672258 \h 162
فهرست جداول
TOC \h \z \t "فهرست جداول;1" جدول (3-1) مولفههای پژوهش در تحقیقات کمی و کیفی PAGEREF _Toc406486444 \h 62
جدول (3-2) مقایسه عملکرد طبقهبندیهای مختلف PAGEREF _Toc406486445 \h 79
جدول (3-3) بهکارگیری گراندد تئوری در پژوهش PAGEREF _Toc406486446 \h 89
جدول (4-1) کدگذاری اولیه مصاحبه اول PAGEREF _Toc406486447 \h 114
جدول (4-2) کدگذاری اولیه مصاحبه دوم PAGEREF _Toc406486448 \h 115
جدول (4-3) کدگذاری اولیه مصاحبه سوم PAGEREF _Toc406486449 \h 116
جدول (4-4) کدگذاری اولیه مصاحبه چهارم PAGEREF _Toc406486450 \h 117
جدول (4-5) کدگذاری اولیه مصاحبه پنجم PAGEREF _Toc406486451 \h 118
جدول (4-6) کدگذاری اولیه مصاحبه ششم PAGEREF _Toc406486452 \h 119
جدول (4-7) کدگذاری اولیه مصاحبه هفتم PAGEREF _Toc406486453 \h 120
جدول (4-8) کدگذاری اولیه مصاحبه هشتم PAGEREF _Toc406486454 \h 121
جدول (4-9) کدگذاری اولیه مصاحبه نهم PAGEREF _Toc406486455 \h 122
جدول (4-10) کدگذاری ثانویه مصاحبه اول PAGEREF _Toc406486456 \h 123
جدول (4-11) کدگذاری ثانویه مصاحبه دوم PAGEREF _Toc406486457 \h 124
جدول (4-12) کدگذاری ثانویه مصاحبه سوم PAGEREF _Toc406486458 \h 125
جدول (4-13) کدگذاری ثانویه مصاحبه چهارم PAGEREF _Toc406486459 \h 126
جدول (4-14) کدگذاری ثانویه مصاحبه پنجم PAGEREF _Toc406486460 \h 127
جدول (4-15) کدگذاری ثانویه مصاحبه ششم PAGEREF _Toc406486461 \h 128
جدول (4-16) کدگذاری ثانویه مصاحبه هفتم PAGEREF _Toc406486462 \h 129
جدول (4-17) کدگذاری ثانویه مصاحبه هشتم PAGEREF _Toc406486463 \h 130
جدول (4-18) کدگذاری ثانویه مصاحبه نهم PAGEREF _Toc406486464 \h 131
جدول (4-19) شکلدهی طبقات کلی از مقولات PAGEREF _Toc406486465 \h 132
جدول (4-20) تشریح نظریه نهائی (چارچوب مفهومی) PAGEREF _Toc406486466 \h 145
جدول (5-1) عوامل موفقیت مدیریت دانش از دیدگاه دانشمندان مختلف Okounoye (2003) PAGEREF _Toc406486467 \h 154
فهرست اشکال و نمودارها
TOC \h \z \t "فهرست اشکال;1" شکل(1-1) مدل دولت الکترونیک پیشنهادی کنفرانس پالرمو PAGEREF _Toc406670075 \h 7
شکل(1-2) گامهای کلی پژوهش PAGEREF _Toc406670076 \h 12
شکل(2-1) نمودار جزئیات راه کارهای مدیریت دانش (تاجفر، ا; هوشمند، ه; میرزائیونی، س. 1393) PAGEREF _Toc406670077 \h 50
شکل(3-1) ویژگیهای گراندد تئوری(گلاسر و اشتراوس) PAGEREF _Toc406670078 \h 65
شکل (3-2): فرایند متنکاوی به عنوان فرایند تعاملی و تکرار شونده. PAGEREF _Toc406670079 \h 67
شکل (3-3) دادهکاوی متنی برای کشف دانش در پایین دست و راه حل های مدیریت PAGEREF _Toc406670080 \h 69
شکل (3-4) سیستم ردهبندی متن و مدیریت دانش مبتنی MKTPKS PAGEREF _Toc406670081 \h 72
شکل (3-5) نمایش نامزدهای مجموعه termset PAGEREF _Toc406670082 \h 76
شکل (3-6) مقایسه دقت طبقهبندی با استفاده از معیار F PAGEREF _Toc406670083 \h 79
شکل (3-7) مراحل و فعالیتهای پژوهش گراندد تئوری PAGEREF _Toc406670084 \h 91
شکل (3-8) مدل پارادایم کدگذاری محوری (منبع: بازرگان،1387: 102) PAGEREF _Toc406670085 \h 104
شکل(3-9) گامهای پژوهش در یک نگاه PAGEREF _Toc406670086 \h 107
شکل (4-1) کدگذاری محوری براساس مدل پارادایم PAGEREF _Toc406670087 \h 135
شکل (4-2) چارچوب نهائی شکلگرفته از نظریه نهائی PAGEREF _Toc406670088 \h 147
شکل (4-3) ضرورت، موانع، الزامات مدیریت دانش PAGEREF _Toc406670089 \h 148
شکل (4-4) مدل مفهومی مدیریت دانش زنجیره تامین تجارت الکترونیکی G2C PAGEREF _Toc406670090 \h 149
1543050246443515481302626360فصل سوم
1502638263811315022862508288روش پژوهش
فصل سوم: روش تحقیق
3-1- مقدمه
استفاده از روشهای علمی مناسب برای دستیابی به نتایج درست و قابلاطمینان در پژوهشها، امری ضروری محسوب میگردد و بدون وجود یک روش تحقیق مناسب، نتایج و تحلیلهای مربوطه معتبر و قابلتعمیم نخواهند بود. ازاینرو روش تحقیق ازجمله معیارهای رایج جهت ارزیابی تحقیقات علمی تلقی میگردد.
3-2- انتخاب پارادایم تحقیق
هر معرفت علمی بر اساس هستیشناسی و معرفتشناسی علم از روششناسی خاصی برخوردار است. روششناسی در معرفت علمی مسئولیت روایی و پایائی معرفت را به عهده دارد. در روششناسی تحقیق اصول کلی، تمرینات، مراحل و قوانینی وجود دارند که متکی بر آنها معرفت علمی تولید میشود. از نظر اندیشمندان، روششناسی مدلی است که در آن اصول نظری و چارچوبی که یک تحقیق علمی چگونه باید در یک بستر پارادایمی خاصی انجام شود ارائه میگردد (لاتر 1992، هاردینگ 1987، کوک و فونو 1990) بنابراین نباید روششناسی را با روشی که صرفاً به تکنیکها و ابزارهای جمعآوری مربوط است، معادل گرفت. مرور ادبیات با بیان دیدگاههای غالب علمی بهعنوان پارادایم شناختی آغاز میگردد به همین علت در پژوهش جاری جهت آشنایی چالشها و فرصتهای این حوزه از علم به مرور ادبیات محققان و اندیشمندان این حوزه از فناوری پرداختهایم. روشهای تحقیق راهبر مواجههي روشمند پژوهشگران با کیفیتها و کمیتها و رویدادهای پیرامونی و تبدیل مشکل به مسئله و سپس ارائه راهکار است. در تحقیقهای علمی این فرایند یک مسیر حرکت از نظریهي کلان به نظریهي واسطه و نظریات خرد و تجویزی میتواند باشد و یا بر مبنای فرضیهسازی استوار شود و یا حرکتی اکتشافی و داده بنیاد تلقی گردد. باید توجه کنیم در پژوهش جاری محقق پس از بررسی ادبیات مروری و آشنایی با نظریههای مختلف در حوزه پژوهشی با استفاده از مدل تحقیقی گراندد تئوری به تدوین نظریه و ارائه مدل در این حوزه از علم میپردازد. آنچه در پارادایم به عنوان حد واسط فلسفه و علم دنبال میشود اولاً معرفتی و آن هم معرفت علمی است. به لحاظ فلسفی محققان دنبال این ادعا هستند که چه چیزی علم است (هستیشناسی)، چگونه ما آن را میشناسیم (معرفتشناسی)، چه ارزشهایی به آن وارد میشود (ارزششناسی)، چگونه درباره آن مینویسیم (معانی بیان) و فرایندی که برای آن به کار میگیریم، چیست (روششناسی). محقق سعی نموده تمامی موارد مذکور را با حفظ اعتدال در روند پژوهش به کار گیرد. [60] [61]
جدول (3-1) مؤلفههای پژوهش در تحقیقات کمی و کیفی
ردیفعناصرکمیکیفی1نقش محققجدا و ناظر در میدان تحقیق، استفاده از ابزار جمعآوری اطلاعاتغوطهور در میدان تحقیق، جزئی از تحقیق، ابزار جمعآوری اطلاعات2رابطه بین محقق و مورد مطالعهدورنزدیک3موضع محقق در قبال مورد مطالعهبیگانههمدلی و آشنایی4رابطه بین نظریه و تحقیقتائید یا ابطالظهور یابنده5راهبرد تحقیقساختارمندغیرساختارمند6دامنه یافتههاعام گرائیتفریدی7تصویر واقعیت اجتماعیایستا و خارجی نسبت به کنشگرفرایندی و ساخته دست کنشگر8ماهیت دادههاسطحی و ساخت یافته با روایی بالاپرمایه و عمیق9هدف تحلیل دادههاآزمون نظریهنظریهسازی10طرح تحقیققبل از جمعآوری اطلاعات طراحی میشودبا انجام تحقیق ظهور مییابد11اهدافکنترل و پیشبینیفهم، توصیف و کشف12پارادایماثباتیتفسیری، انتقادی13تمرکزکمیت (چه مقدار)کیفیت، ماهیت14نمونهوسیع-تصادفی-نمایانگرمحدود، هدفمند و انتخابی15جمعآوری دادهمقیاسها، آزمونها. پیمایشمصاحبه، مشاهده و گزارشهای میدانی16تحلیل دادهمنظم - آماریمقولات و مفاهیم
3-3- انتخاب روش تحقیق
به اعتقاد بازرگان، سرمد و حجازی (1383) اتخاذ راهبرد تحقیق مبتنی بر پارادایم انتخاب شده توسط محقق است. در حقیقت، روش تحقیق راهبردی است که در برگیرنده پیش فرضهای فلسفی طرح تحقیق و نیز چگونگی جمعآوری دادهها است. بر مبنای پارادایم تفسیرگرایی، انواع مختلفی از راهبردهای تحقیق ارائهشده است که اغلب به دلیل تفاوت در شیوه جمعآوری و تحلیل دادهها با یکدیگر تفاوتهایی دارند. یکی از انواع مختلف راهبردهای کیفی تحقیق، روش گراندد تئوری است که به واسطه برخی ویژگیهای خاص آن در این تحقیق مورد استفاده قرار میگیرد. در ادامه با اتکا به این ویژگیها به دلایل انتخاب راهبرد مذکور اشاره میشود. از دید برخی محققان توسعه چارچوبی نظری برای مدیریت دانش نیازمند رویکردی یکپارچه و مبتنی بر تکنیکهای استقرائی است. در این میان گراندد تئوری با بررسی عمیق درون و بیرون سازمان، روشی استقرائی را برای خلق نظریههای یکپارچه ارائه میدهد. با تعمق در دنیای روزمره مدیران دانشی و ارزیابی تفکرات، احساسات و رفتارهایی که آنان هنگام حل مسائل از خود بروز میدهند، میتوان در قبال ابعاد اجتماعی مدیریت دانش به بینشی مناسب دست یافت. در این خصوص پیرز-دیاز (2003) بحث میکند که برای فهم یک پدیده باید به مشاهده مستقیم رفتارها، ارزشها و معیارهای افراد پرداخت و با استفاده از مصاحبه سعی در ثبت و تعریف دیدگاههای عمیق افراد نسبت به پدیدهي مورد نظر داشت (به نقل از دل پیلار پونرتا فرانکوز2008 و برگرفته از رحیم فوکردی، 1390). این در حالی است که تأکید بر فرایندهای پایهای اجتماعی و کسب بینش عمیق نسبت به این پدیدهها یکی از عمدهترین نقاط قوت روش گراندد تئوری بهحساب میآید. به اعتقاد بازرگان (1387)، "وقتی برای تبیین فرایندی نیازمند نظریه باشیم، تحقق این امر مستلزم استفاده از راهبردی است که متضمن ساخت نظریه باشد. تحت این شرایط استفاده از روش گراندد تئوری توسط محققین پیشنهاد شده است. بهویژه زمانی که نظریههای موجود بهخوبی قادر به تبیین چنین فرایندی نباشند، به کمک گراندد تئوری میتوان درباره وقوع این فرایند یا مشکل یا افراد مورد مشاهده نظریهای را صورتبندی کرد". ازآنجاکه مرور تحقیقات پیشین حکایت از ضعف نظریههای موجود در تبیین مدل مدیریت دانش زنجیره تأمین خدمات در حوزه تجارت الکترونیکی دارد، روش گراندد تئوری توجیهپذیر به نظر میرسد.
3-4- مفروضات تحقیق
در پژوهشهای حاضر فرض کلیدی روششناسی گراندد تئوری در مورد ماهیت واقعیت مبنای طرح تحقیق حاضر قرار میگیرد. هم چون پژوهشهای کیفی دیگر، در این پژوهش فرض میشود که واقعیت چیزی نیست جز محصول ادراک مشارکتکنندگان در مطالعه. بنابراین این تحقیق واقعیت را واحد قلمداد نمیکند و خود را ملزم به پیروی از این موضوع میداند که برای پدیدهای واحد به تعداد مشارکتکنندگان در تحقیق واقعیت وجود دارد. فرض چندگانه بودن واقعیت محقق را در شناسایی چگونگی درک و نگرش افراد از واقعیت موردمطالعه یاری میکند. درنتیجه این فرض ادراکات، دیدگاهها، جهتگیریها و مفروضات محقق را در قبال صحت / سقم یک موضوع به چالش میکشد. البته این موضوع بدان معنی نیست که محقق باید به تجربیات یا اعتقادات خود شک کن. بلکه بدان معنی است که محقق باید با پدیده به شیوهای برخورد کند که از واقعیت مورد نظر مشارکتکنندگان در تحقیق صیانت شود. واقعیت از دید یک شرکتکننده بینش تنها و تنها همان مشارکتکننده را در مورد پدیده مورد مطالعه ارائه میدهد. با این وجود این دیدگاههای منحصربهفرد و کاملاً شخصی از جهان اغلب دارای وجوه مشترک و همپوشانیهایی هستند که درنهایت امکان شکلگیری یک نظریه را فراهم میسازند (جئوفری، 2006). در این پژوهش دیدگاههای فردی مشارکتکنندگان در پژوهش منجر به پایهریزی مبنایی برای فهم و ارائه مدل مفهومی مدیریت دانش زنجیره تأمین خدمات در حوزه تجارت الکترونیکی G2C میشود.
3-5- شرحی بر مرور ادبیات تحقیق
با بیان مجدد این نکته که "مرور ادبیات با بیان دیدگاههای غالب علمی به عنوان پارادایم شناختی آغاز میگردد"، در پژوهش جاری جهت آشنایی با چالشها و فرصتهای این حوزه از علم به مرور ادبیات محققان و اندیشمندان این حوزه از فناوری پرداختهایم. ادبیات مروری پژوهش جاری به چند بخش تقسیم میگردد که در ذیل به تشریح هریک از بخشها میپردازیم:
مرور ادبیات مدلها، چرخهها و ابزارهای مدیریت دانش: در این بخش 27 مدل از پرکاربردترین و معروفترین مدلهای مدیریت دانش مورد بررسی قرار گرفت. در این بخش مزایا، معایب، ساختار و رویههای هر مدل به طور کامل تشریح گردیدند، همچنین به بررسی چرخهها و ابزارهای مدیریت دانش پرداخته شد.
مرور ادبیات مدیریت دانش زنجیره تأمین: در این بخش 57 نظریه در خصوص مدیریت دانش زنجیره تأمین مورد بررسی قرار گرفت که تنها 30 نظریه از 57 نظریه در این پژوهش مورد استفاده قرار گرفت.
مرور ادبیات مدیریت دانش در سازمان ثبت احوال به عنوان یکی از ارکان ارائه کننده خدمات دولت الکترونیکی: در این بخش به بررسی مقالات و پایاننامههای مرتبط با حوزه پژوهش در سازمان ثبت احوال پرداخته و نقاط قوت و ضعف آنها را مورد بررسی قرار دادهایم.
3-6- شرحی بر گراندد تئوری (نظریه برخاسته از دادهها)
گراندد تئوری روششناسی نسبتاً جدید است که نخستین بار در سال 1967 توسط گلاسر و اشتراوس در کتاب کشف گراندد تئوری ارائه شد. اشتراوس و کوربین (1998) راهبرد گراندد تئوری را چنین تعریف میکنند (به نقال از ایگان 2002 و برگرفته از رساله دکتری رحیم فوکردی، 1390):
" نظریه برخاسته از دادهها عبارت است از آنچه به صورت استقرائی از مطالعه یک پدیده حاصل میشود و نمایانگر آن پدیده است. بدین معنی که طی آن از نظریه کشف میشود، صورتبندی میشود و صحتوسقم آن از طریق جمعآوری نظامیافته و تحلیل دادههای مربوط به آن پدیده مورد بررسی قرار میگیرد. بنابراین در این راهبرد جمعآوری و تجزیه و تحلیل دادهها و صورتبندی نظریه در یک رابطه متقابل و دوسویه با یکدیگر قرار دارند."
هدف نهایی گراندد تئوری ارائه تبیینهای جامع نظری در مورد پدیدهای خاص است. به طور کلی این راهبرد دادههای حاصل از منابع اطلاعاتی را به مجموعهای از کدها، کدهای مشترک را به مقولهها و آنگاه مقولهها را به نظریه تبدیل میکند. بر این اساس اشتراوس و کوربین (1998) نظریه حاصل از چنین فرایندی را محصول رویکردی استقرائی میدانند که از مطالعه یک پدید حاصل شده است. در واقع در گراندد تئوری به جای آنکه پژوهشگر از همان ابتدای تحقیق با در اختیار داشتن یک نظریه به دنبال تائید آن باشد، این اجازه را میدهد تا نظریه حاکم بر رفتار پدیدهي مورد بررسی در حین گردآوری و تحلیل دادهها خود از درون دادهها نمایان گردد (اشتراوس و کوربین 1998). راهبرد گراندد تئوری علاوه بر این که با روشهای مرسوم فرضی – قیاسی اثبات گرایانه متفاوت است، از برخی جهات با روشهای کیفی نیز تفاوت دارد (استرن، 1980، ترجمه: صلصالی 1382) این روش را به واسطه پنج تفاوت از سایر روشهای کیفی متمایز میداند:
در گراندد تئوری چارچوب مفهومی از مطالعات پیشین ناشی نمیشود بلکه از اطلاعات فعلی حاصل میشود.
محقق به جای توصیف واحد تحت بررسی، به کشف فرایندهای اصلی عرصه اجتماعی میپردازد
محقق هر داده را با تمام دادههای دیگر مقایسه میکند.
ممکن است محقق بسته به پیشرفت مراحل تکوین نظریه، روشهای جمعآوری داده را تغییر دهد. بنابراین اطلاعات کاذب کنار رفته و در صورت لزوم سؤالات ژرفتری طرح میشود.
محقق در حین جمعآوری دادهها آنها را بررسی و شروع به کدگذاری، مقولهبندی و مفهومسازی میکند و تقریباً از همان ابتدای کار به نوشتن افکار اولیه خود درباره گزارش تحقیق میپردازد.
810895711835در ارتباط با جمعآوری دادهها00در ارتباط با جمعآوری دادهها3620516711454ایجاد نظریه اقتصادی00ایجاد نظریه اقتصادی21062951297940گراندد تئوری00گراندد تئوریگلاسر و اشتراوس (1967) پنج ویژگی اصلی را برای گراندد تئوری قائل شدهاند که در شکل زیر به تصویر کشیده شده است.
155689330604400318833530099000
2910840181610003891280174625تحلیل مقایسهای00تحلیل مقایسهای929005189230خود اصلاحی00خود اصلاحی3451225889000018497558890000
232473520015مفید برای دادههای کیفی00مفید برای دادههای کیفی
شکل (3-1) ویژگیهای گراندد تئوری (گلاسر و اشتراوس)
مطابق شکل 3-1 هدف از راهبرد گراندد تئوری کشف نظریه از طریق استقرا و مبتنی بر تحلیل مقایسهای است. سرانجام کریسول (1998) برخی مفروضاتی که به شکلی گستردهتر در تحقیقات مبتنی بر گراندد تئوری به چشم میخورد را چنین فهرست میکند (به نقال از ایگان و برگرفته از رساله دکتری رحیم فوکردی، 1390):
هدف از گراندد تئوری تولید یا کشف نظریه است
در راهبرد گراندد تئوری محقق با قرار دادن مجموعهای از ایدههای نظری در کنار یکدیگر نظریهای قائم به ذات را شکل میدهد.
این نظریه بر چگونگی تعامل افراد با پدیده مورد بررسی تمرکز دارد
این نظریه از روابط احتمالی بین مفاهیم و مجموعهای از مفاهیم حمایت میکند
این نظریه از دادههای حاصل از بررسیهای میدانی، مصاحبهها و مشاهدات و مستندات نشأت میگیرد.
تحلیل دادهها فرایندی نظامیافته است و بهمحض دسترسی به دادهها آغاز میشود.
جمعآوری دادهها بیشتر (یا نمونهگیری بیشتر) بر اساس روند شکلگیری مفاهیم صورت میگیرد
این مفاهیم از طریق مقایسه مستمر آنها با دادههای جدید توسعه مییابند
جمعآوری دادهها میتواند همزمان با ظهور مفهومسازیهای جدید متوقف شود
تحلیل دادهها با کدگذاری باز (شناسایی مقولهها، مشخصهها و ابعاد) آغازشده با کدگذاری محوری (بررسی شرایط، راهبردها و پیامدها) ادامه یافته و با کدگذاری انتخابی (شکل دادن نظریه حول یک مقوله) پایان مییابد.
نظریه حاصل از این راهبرد میتواند در قالب مجموعه از گزارهها یا یک داستان ارائه شود.
3-7- شرحی بر دادهکاوی متنی
روشهای طبقهبندی متن اولین بار در سال 1950 جهت طبقهبندی اسناد که بهصورت خودکار صورت میپذیرفت مطرح گردید. در سال 1960 مقاله درزمینهي طبقهبندی خودکار متن منتشر گردید. شناسایی اطلاعات مفید از پایگاه دادههای متنی از طریق تکنیکهای مختلف دادهکاوی مدتهای طولانی و به طور گسترده در حوزه نرمافزارهای مختلف مورد استفاده قرار گرفت. استفاده از تکنیکهای طبقهبندی جهت کاوش و طبقهبندی نقص کیفیت تحلیل مجموعه دادههای حاصل از پژوهشهای کیفی صورت میپذیرد. تجزیه و تحلیل متن و استخراج دانش (TAKMI) که به منظور شناسایی مسائل شکست پژوهش است مورد استفاده قرار میگیرد. دادهکاوی متنی در حل و فصل مسائل مربوط به کیفیت و قابلیت اطمینان در ارائه نتایج نوین و منحصربهفرد در پژوهشها مورد استفاده قرار میگیرد. تکنیکهای متنکاوی در راستای توسعه و تحلیل دادههای حاصل از پژوهشهای کیفی نیز مورد استفاده قرار میگیرند. از دیگر کاربردها: بهبود کیفیت نتایج و ارزیابی نتایج و غیره را میتوان نام برد. تکنولوژی دادهکاوی انعطافپذیری لازم برای بهرهبرداری اطلاعات از فرمتهای دادههای مختلف و یا پایگاه دادههایی مانند رابطهای، انبار داده، معاملاتی و غیره را فراهم مینماید. پایگاه دادههای متنی میتوانند اطلاعات را در قالب مقالات، گزارشها، صفحات وب، پیامهای حاوی یادداشت، کدگذاریهای گراندد تئوری، متون حاصل از مصاحبهها و غیره که بدون ساختار، نیمه ساختاریافته و ساختاریافته میباشند نگهداری مینماید. متنکاوی را میتوان به عنوان استخراج متن از دادههای متنی و کشف دانش از پایگاه داده متنی عنوان کرد. فرایند استخراج متن بهشدت متکی به تکنیکهای دادهکاوی برای کشف دانش مفید است با این تفاوت که در متنکاوی دادهها بدون ساختار (مصاحبههای صورت گرفته در پژوهش) هستند که چالشهای بیشتری نسبت به دادههای ساختاریافته دارند. [63] مراحل استخراج متن استاندارد شامل آمادهسازی متن، پردازش متن و تجزیه و تحلیل متن است. فرآیند استخراج متن به عنوان روشهای تعاملی و تکرارشونده به شرح ذیل و طبق شکل 1 است.
2123704-184150منبع اطلاعات متنی00منبع اطلاعات متنی
89154028003500279056127305000
1727835363220003993515193675پردازش متناستفاده از تکنیکهای داده کاویخوشه بندی SVM00پردازش متناستفاده از تکنیکهای داده کاویخوشه بندی SVM175631186055آماده سازی متناستفاده از کلمات توقف ریشه یابی و بازیابی اطلاعات00آماده سازی متناستفاده از کلمات توقف ریشه یابی و بازیابی اطلاعات
172820630670500
4728210214630009080502070100090069431432500
2774686-1270001557284194310مدیریت و بازیابی دانش تکنیکهای مصور سازی گراف و چارت00مدیریت و بازیابی دانش تکنیکهای مصور سازی گراف و چارت
شکل (3-2): فرایند متنکاوی به عنوان فرایند تعاملی و تکرارشونده.
در شکل 3-2 روش تکرارشونده برای کشف دانش باارزش که از فرمتهای دادههای متنی، اقتباس شدهاند نمایش داده شده است که در تحلیل دادههای حاصل از پژوهش جاری کاربرد دارد. اطلاعات موجود در فرمها از دادههای متنی به عنوان ورودی جهت آمادهسازی متن و روشهای پردازش متن مورد استفاده قرار میگیرد. هر دو مرحله آمادهسازی متن و مراحل پردازش متن باید به صورت تعاملی برای پیدا نمودن الگوهای مفید و قابل فهم در دادههایی که قرار است در مرحله پایانی یعنی تجزیه و تحلیل متن به صورت مصور نمایش داده شود پیادهسازی گردند. در نهایت نتایج به دست آمده در قالب نمودار یا جداولی نمایش داده میشوند. تکنیکهای دادهکاوی نسبت به متنکاوی کارآمدی پائین تری دارند چراکه داده در فرمتهای بدون ساختار نسبت به پایگاه دادههای ساختاریافته در دسترس تر است. روشهای متنکاوی دارای مزایایی است که باعث مدیریت بهتر منابع دانش و فعالیتهای مدیریت دانش و تجزیهوتحلیل پژوهشهای کیفی میگردد. متنکاوی جهت کشف دانش مفید برای کمک به پردازش اطلاعات و بهبود بهرهوری نتایج حاصل از پژوهشهای کیفی مورد استفاده قرار میگیرد. نتیجه متنکاوی افزایش ارزش افزوده یک پژوهش در راستای تسهیل فرآیند تصمیمگیری، بهبود تحلیلها و کاهش هزینه، نسبت به سایر تکنیکهای پردازش متن است. در اصل برای بهدست آوردن مزایای رقابتیتر و بهرهبرداری از اطلاعات چندگانه، روشهای کشف دانش در نظر گرفته میشود. در نتیجه باید توجه بیشتری به تکنیکهای متنکاوی در راهحلهای تحلیل کیفی گردد. تجزیه و تحلیل متن و طبقهبندی آن میتواند کمک بسزایی در شناسایی مسائل کلیدی نماید که در نهایت میتواند نقش مؤثری در آینده فرآیند تصمیمگیری در بسیاری از زمینههای تحلیل کیفی میگردد. مدیریت بهتر منابع اطلاعاتی، کاهش زمان تحلیلها، بهبود سطح رضایت محقق و یا کیفیت نتایج دلایل اصلی برای بازبینی دادههای ذخیره شده در سیستم پایگاه داده فعلی است. بازنگری پژوهش با استفاده از تجزیه و تحلیل متن و تکنیکهای طبقهبندی متون میتواند جهت تصمیمگیری بهتر محقق برای رسیدن به نیازهای پژوهش مقرون بهصرفهتر و کارآمدتر باشد. فرضیههای ساخته شده در این کار پژوهشی، MKTPKS برای طبقهبندی اسناد به دو کلاس مختلف جهت بهبود دقت طبقهبندی در مقایسه با مدل مبتنی بر طبقهبندی Term مورد استفاده قرار میگیرد. اهداف پژوهش حاضر را میتوان به شرح ذیل برشمرد: اول این که برای اعمال تکنیکهای دادهکاوی متنی برای به دست آوردن اولین سطح دانش و تولید MKTPKS به نمایندگی از دانش مفید که از طریق تکنیکهای خوشهبندی کشف شده است نیاز است. دوم این که به منظور مطالعه تأثیرات مدلهای نمایندگی متنی متفاوت برای ردهبندی دادهها و روشهای بهبود برای به دست آوردن طبقهبندی بهتر از نتایج این پژوهش استفاده میگردد. [63]
4483735276860کشف الگو00کشف الگو3251200314325001940560266065تحلیل و پردازش دادهها00تحلیل و پردازش دادهها1035685-63500349885-286385تکنیکهای داده کاوی00تکنیکهای داده کاوی4655185-635004360174-63500
4959985-4445005210355-403800
4450715168910003088258827790020961358826500136525476885داده متنی خام00داده متنی خام1698625476885001060450781685002261235118237000565150184848500
3160024287655متدهای متن کاوی00متدهای متن کاوی293840915430500178472130670500
1927596135890اطلاعات تحکیم شده00اطلاعات تحکیم شده
464947049530003708664609600056488614668500
5471770242697005467349000
21164553155950056515069850راه حلهای کسب و کار تاثیرات هزینه و تحلیل ریسک00راه حلهای کسب و کار تاثیرات هزینه و تحلیل ریسک321945075565پایگاه دانش00پایگاه دانش
480123517462500
شکل (3-3) دادهکاوی متنی برای کشف دانش در پاییندست و راهحلهای مدیریت
3-7-1- روش تحقیق و معماری پیشنهادی
در این بخش یک سیستم پیشنهاد شده است که به تجزیه و تحلیل پایگاه داده متنی و طبقهبندی مطالب میپردازد به صورتی که مطالب را به کلاس متفاوت طبقهبندی مینماید. در این تحقیق پیشنهاد سه سطح سیستم شامل ویژگیهای مختلف جهت متنکاوی ارائه گردیده است. سطوح سیستم پیشنهادی شامل مواردی از قبیل پردازش دانش و ذخیرهسازی در سطح اول، واحد پالایش در سطح دوم و کاربرد و طبقهبندی دانش در سطح سوم است. جریان اطلاعات و دانش از بخشهای مختلف سیستم به تولید خلاصه متن از MKTPKS و پس از آن طبقهبندی اسناد موجود بر اساس MKTPKS است. شرح مفصلی از دنبالهای از فعالیتها در ذیل آمده است:
3-7-2- پردازش اطلاعات و داده
اولین گام در بررسی و تحلیل فرمت دادههای متنی بدینسان است که اطلاعات متنی بهصورت مستندات متنی (متون حاصل از مصاحبهها و مرور ادبیات) در دسترس باشند. معمولاً این مستندات توسط افراد خبره (کارشناسان) در سازمان و فرد محقق مورد بررسی قرار گرفته و تصمیمات ملزوم توسط این افراد اتخاذ میگردد که مفید یا غیرمفید است. این نوع بررسی گران است چراکه زمان و تلاش کارشناسان حوزههای مختلف را نیاز دارد. برای آغاز فرایند طبقهبندی خودکار متن دادههای ورودی باید در یک فرمت مناسب برای استفاده از تکنیکهای دادهکاوی متنی مختلف آماده شوند، که شامل حذف کلمات توقف و توابع ریشهیابی لغات ساده است. برای رسیدن به هدف (ایجاد دادههای کاربردی) جهت اعمال تکنیکهای مختلف دادهکاوی باید مراحل ذیل را طی نمود. گام اول حذف اطلاعات غیر ضروری موجود در فرمهای توقف کلمه است. مانند: افعال، حروف ربط، اتصالات قطع، ضمایر و غیره. کلماتی که حذف میشوند در تفسیر معنای متن دارای تأثیر کمتر هستند. ریشهیابی به عنوان روند آمیختن کلمات به ساقه اصلی، پایه یا ریشه آنها تعریف گردیده است. به طور مثال: ریشه رسیدن، میرسد، رساندن کلمه رسید است. این روش به گرفتن اطلاعات کل فضای حمل (دامنه فضای اطلاعات متنی) و هم چنین کاهش ابعاد داده و در نهایت به طبقهبندی دادهها کمک مینماید. گام بعدی برای نمایش دادههای متنی به فرم ماتریس این است که در آن هر بردار ردیف شامل شرایط و هر بردار ستون شامل کد شناسایی مربوط به سند شناسه (ID) باشد. برای کاهش اثرات فقدان اطلاعات کلیدی در این مرحله از نمایش دادههای متنی از رویکرد BOW استفاده مینماییم که این متد از فضای کل اطلاعات برای تحلیل استفاده مینماید. این روش مستقل از ساختار متن است و هر کلمه به عنوان یک نهاد مستقل حاوی برخی اطلاعات در نظر گرفته میشود.
3-7-2-1- سطح اول: واحد پردازش و ذخیرهسازی دانش
این بخش به تجزیه و تحلیل دادههای متنی کمک میکند تا با استفاده از الگوریتمهای دادهکاوی مختلف دادههایی به دست بیاوریم که نماینده سودمندی از کلمات و عبارات تعریف شده در متن باشند. متدهای نمایش دادههای مختلف که در این سطح استفاده میشوند اول بسامد کلمه (TF) و دوم بسامد معکوس اسناد (IDF). انتخاب نماینده از دادهها باید از طریق آزمایشهای گسترده و هم چنین با در نظر گرفتن کل فضای اطلاعات باشد، که کل موارد از طریق ماتریس صورت میپذیرد. با این وجود در حال حاضر تمرکز در پژوهش جاری با استفاده از تکنیکهای خوشهبندی جهت افراز بندی دادهها به زیرمجموعههای مفید از اطلاعات در هر خوشه است.
3-7-2-1-1- خوشهبندی
خوشهبندی پردازشی است که برای گروهبندی اطلاعات و دادهها به گروههای دارای خواص مشابه با استفاده از معیارهای فیزیکی یا کمی صورت میپذیرد. این معیار کیفی میتواند بر اساس مرکز ثقل خوشه، عمل خوشهبندی را انجام دهد. [64] تکنیک دیگر در یافتن شبیهترین اعضا از طریق Terms(مجموعه عبارات ساده) و روش K-Means است تا اولین سطح دانش را از بین ارتباطات طبیعی کشف نماید. یکی از مهمترین معیارهای خوشهبندی محاسبه فاصله اقلیدسی است که از این رابطه در روش خوشهبندی K-Means نیز میتوان استفاده نمود. فرمول 3-1:
D(x,y)=i=1m(Xi-Yi)2
3810813-140512تشکیل پایگاه داده رابطه ای00تشکیل پایگاه داده رابطه ای
230505-76200مستندات متنیبا فرمت آزاد00مستندات متنیبا فرمت آزاد1518285266700002103120-19050واحد متن کاوی(پردازش اطلاعات و داده)00واحد متن کاوی(پردازش اطلاعات و داده)
276224929591000
2124075296545واحد پردازش و ذخیره سازی دانش (سطح 1)00واحد پردازش و ذخیره سازی دانش (سطح 1)
43475331533واحد پالایش دانش (سطح 2)00واحد پالایش دانش (سطح 2)
423545021336000276224928892500
168592422352000168592522351900388619922352000
2238375271145001209675194945خوشه بندیK-MEANS00خوشه بندیK-MEANS35623507112000328612519494500
3714750508000
2915728-111400
2179176219986MKTPKS تشکیل00MKTPKS تشکیل
290195221986واحد رده بندی متن و کاربرد دانش (سطح 3)00واحد رده بندی متن و کاربرد دانش (سطح 3)
15182491343200029674875668300200088528040600388092828097000200132828040600
316589476260مستندات اطلاعات بد00مستندات اطلاعات بد151765075565مستندات اطلاعات خوب00مستندات اطلاعات خوب
شکل (3-4) سیستم ردهبندی متن و مدیریت دانش مبتنی MKTPKS
3-7-2-1-2- تشکیل پایگاه داده رابطهای
خروجی کاربرد خوشهبندی K-Means باید به صورت فرمتهای قابل استفاده در جداول رابطهای مختلف ذخیرهسازی گردد. این جداول شامل ستونهایی به همراه شناسه خوشهبندی هستند، خوشهبندی و برچسبگذاری خوشهها بیشتر در پردازشهای هرس اطلاعات کلیدی یا کشف دانش مورد استفاده قرار میگیرد، این عملکرد به ذخیرهسازی و مدیریت اطلاعات برای بیشتر تحلیلها کمک مینماید.
3-7-2-2- سطح دوم: واحد پالایش دانش
ورودی این واحد در قالب جداول رابطهای که در آن اسناد به عنوان معاملات یا تراکنشهای انجام شده شرایط به عنوان اقلام در نظر گرفته میشوند. فرایند با پالایش اطلاعات و دانش کلیدی به همراه تولید NKTPKS و از طریق کاربرد قوانین انجمنی APRIORI جهت کاوش انجام گردیده است. در ساخت MKTPKS یک بخش اساسی و ضروری استفاده از تحلیل دادهها برای ردهبندی مستندات متنی است. ساخت MKTPKS بر یافتن قوانین انجمنی ارجحیت دارد به دلیل آن که شناسایی بیش از حد قوانین موجب ازدیاد جمعیت در پایگاه دانش میگردد. علاوه بر این MKTPKS میتواند به کشف روابط باارزشتر در شرایط تعریف شده در متن کمک نماید. این اعمال به یافتن ارتباطات در میان مفاهیم مختلف تعریف شده در مستندات متنی کمک مینماید. نگاشت MKTPKS های کشف شده به مجموعههای ویژه از مستندات به شناسایی مجموعه مستندات حاوی اطلاعات خوب و بد کمک مینماید.
3-7-2-3- سطح سوم: واحد ردهبندی متن و کاربرد دانش
دادهها اصولاً به صورت پایگاه داده نیمه ساختار یافته و نه به طور کاملاً ساختار یافته و نه بدون ساختار در طبیعت ذخیره میشوند. برای ردهبندی دادههای متنی به کلاسها از پیش تعریف شده لازم و ضروری است. مجموعه مورد نظر به صورت دستی به کلاسهای متفاوت جهت آزمون و صحت ردهبندی افراز گردد. این افراز به کمک کارشناسان دامنه صورت میپذیرد. خصیصههای طبقهبندی مجموعهای از ویژگیهای کلاس یا متغیر هدف است. در این پژوهش این کار با کمک کارشناسان حوزه که درک درستی از زمینههای دادههای متنی و معنای شرایط تعریف شده در اسناد متنی دارند صورت پذیرفته است. در واحد سطح سوم ردهبندیهای متفاوت استفاده میشوند که جهت مطالعه تأثیرات شرایط ردهبندی دادههای متنی به دو کلاس مختلف که میتواند ساخت ردهبندی مستندات را با دقت بیشتری بهبود دهد. ردهبندیهای خاص مطرح شده در پژوهش جاری عبارتاند از اول درخت تصمیمگیری (C 4.5)، دوم نزدیکترین همسایه (K-NN)، سوم بیز ساده (NaiveBayes) و چهارم ماشینهای پشتیبان بردار (SVMs). نتیجه این آزمون ردهبندیهای متفاوت به وسیله تغییرپذیری مبتنی بر انتخاب متغیرهای اطلاعاتی بر روی محدوده معیارهای فاصلهایی متفاوت، از معیار فاصله اقلیدسی ساده تا متدهای مبتنی بر هسته روش ارائه شده در پژوهش مذکور است. هدف از ردهبندی، اعتبارسنجی فرضیه مبتنی بر متد ارائهشده بر روی MKTPKS جهت بهبود صحت ردهبندی بر روی الگوریتمهای ردهبندی است.
3-7-3- تحلیل و طراحی
الگوریتم تحلیل درخت تصمیم اکثراً برای مشکلات ردهبندی و فرایند ساخت شروع درخت تصمیم به وسیله انتخاب گره تصمیم و جداسازی آن به زیر گره و برگ مورد استفاده قرار میگیرد. الگوریتم درخت تصمیم C4.5 توسعهیافته الگوریتم ID3 است. این الگوریتم مبتنی بر ساخت درخت تصمیم و جداسازی به وسیله گرههای تصمیم به وسیله انتخاب جداسازهای بهینه و ادامه جستجو در حد امکان میباشد. برای استفاده از مفاهیم بهرهاطلاعاتی و کاهش آنتروپی جهت کسب تقسیم مطلوب از رابطههای ذیل استفاده مینماییم. فرض نمایید متغیر X ارزش K احتمال ممکن p1,p2,…,pk را داشته باشد آنگاه آنتروپی X از رابطه زیر محاسبه میگردد. فرمول 3-2:
H(X)= -∑pjlog2(pj)
برای محاسبه میانگین مورد نیاز اطلاعات میتوان از مجموع وزندار آنتروپی برای زیرمجموعههای فردی (مجزا) استفاده نمود. فرمول 3-3:
Hs (X)=∑i=1k Pi Hs(Ti)
لازم به ذکر است Pi نشاندهنده نسبت رکوردها در زیرمجموعههای i است. برای محاسبه بهره اطلاعاتی از رابطه زیر استفاده نمود.
فرمول 3-4: QUOTE i=1kP Hs (T)
information gain IG(S)=H(T)-Hs(T)
3-7-3-1- الگوریتم نزدیکترین همسایه (K-NN)
الگوریتم نزدیکترین همسایه تکنیکی است که میتوانید جهت ردهبندی دادهها به وسیله استفاده از معیار فاصله استفاده نمایید. [64] الگوریتم نزدیکترین همسایه از طریق نمونههای آموزشی کار مینماید که در این روش مجموعه نه تنها شامل دادهها میگردد بلکه طبقهبندی مورد نظر برای هریک از آیتمها صورت میپذیرد. در واقع دادههای آموزش مدل میشوند. الگوریتم K-NN در اصل به وسیله پیدا کردن حداقل فاصله از نمونههای ورودی جدید از نمونههای آموزشی کار مینماید. بر اساس معیار فوق هر نمونه ورودی جدید در کلاس مربوط به خود قرار میگیرد. معمولترین تابع محاسبه فاصله، فاصله اقلیدسی است که در فرمول 1 به آن اشاره گردیده است.
3-7-3-2- الگوریتم بیز ساده (Naïve Bayes)
الگوریتم بیز ساده یک روش سهل و خوب شناخته شده ردهبندی است که برای حل مشکلات حوزه عملی مورد استفاده قرار میگیرد. [64] ردهبندی بیز ساده برای یافتن احتمالات مشترک از کلمات و کلاسها از مجموعه رکوردها استفاده میگردد. این رویکرد مبتنی بر تئوری بیز ساده است. احتمال کلاس c در مستند dj از رابطه زیر به دست میآید.. در این الگوریتم فرض براین است که طبقات مستقل از یکدیگر هستند که با عنوان استقلال مشروط کلاس مطرح میگردد. فرمول 3-5:
P(c /dj)=P(dj / c)P(c)P(dj) QUOTE P(d j/c)P(c)P(d j) j=1,2,3,…,m
3-7-3-3- الگوریتم ماشینهای پشتیبان بردار (SVMs)
الگوریتم SVM اولین بار در سال 1960 در روسیه توسعه داده شد. این الگوریتم ردهبندی غیرخطی است که از متدهای غیرخطی استفاده میکند و دادهها را از فضای ورودی یا فضای پارامتری به فضای ویژگیهایی با ابعاد زیاد نگاشت مینماید. [64] هدف این الگوریتم انتخاب ابرصفحه جداساز بهینه جهت حداکثرسازی حاشیه بین دو کلاس است. برای حل مشکل طبقهبندی دودویی که در آن W1 و W2 نشاندهنده دو کلاس در یک مجموعه دادههای آموزشی هستند، مجموعه X={x1,x2,…,xn} به همراه برچسب کلاس ارائه شده است. ابرصفحهایی که دادههای مجزا را به دو کلاس طبقهبندی مینماید به شرح زیر است.
فرمول 3-6:
f(x)=sgn(
+ b) QUOTE fx=sgn+b
در رابطه بالا w بردار ضریب و b میزان تمایل به یکطرف (چولگی) ابرصفحه و sgn مخفف تابع دوقطبی است. مشکل بهینهسازی که منجر به تولید ابرصفحه میگردد به صورت زیر نوشته میگردد.
فرمول 3-7:
Minimizew,x 1/2||w||2
فرمول 3-8:
Yi(+b)>=1, for i= 1,2,…,N
بزرگتر شدن حاشیه باعث بهترشدن توانائی تعمیم انتظار میگردد. درخت تصمیم (C 4.5)، نزدیکترین همسایه، بیز ساده و ماشینهای پشتیبان بردار که در مراحل قبل در مورد آنها توضیحاتی ارائه شد جهت ردهبندی دادههای متنی در این پژوهش مورد استفاده قرار گرفتهاند. الگوریتم روی مجموعه دادههای منتقل شده از مجموعه ویژگیهای کاندید و خصیصهها اعمال میگردد و یک کاربرد ترکیبی (Hybrid) از سطح 1 (واحد ذخیرهسازی و پردازش دانش) و سطح 2 (واحد پالایش دانش) صورت میپذیرد. نتایج کاربرد این رویکرد ترکیبی ساخت مجموعه MKTPKS است. این عمل با استفاده از رویکرد خوشهبندی صورت میپذیرد. در نتیجه یک فضای وجود یا عدم وجود برای عبارات کلیدی در اسناد ساخته میشود. هر نماینده بردار از اسناد با استفاده از مجموعه MKTPKS 3TermSets انجام میپذیرد. رابطه لیستی از عبارات کلیدی تشکیل شده و وجود آنها را در اسناد و نماینده مربوط به کلاسها در شکل 3-5 نشان داده شده است. (اگر نامزد مجموعه باشد مقدار 1 و در غیراینصورت مقدار 0 به خود اختصاص داده است)
Ci: برچسب کلاس با توجه به دادههای آموزشی
Fm: نماینده مجموعه MKTPKS 3TermSets
Fm8763026987500……………………F55397526416000F44445026416000F38826525844500F28826525273000F1
Ci1……………………0101Doc.ID
شکل (3-5) نمایش نامزدهای مجموعه termset
بنابراین کل فضای مستندات به فرم MKTPKS 3TermSets انتقال داده شدهاند و اطلاعات کلیدی به دقت به فرم دادههای متنی تعریف شدهاند. ماتریس جدید کارایی در فعالیتهای ردهبندی جهت تقسیم مستندات به دو کلاس متفاوت دارد. در این بخش جهت تحلیل دادهها نیاز به مطالعه برای به کار بردن الگوریتمهای دادهکاوی متفاوت خواهیم داشت. دادهها باید به فرمت مناسب تبدیل گردند. دادهها برای پردازش بیشتر در فایل متنی تثبیت میگردند. کلمات توقف نیز از دادههای متن حذف شدند و یک متد ریشهیابی ساده نیز اعمال گردیده است. این متد دادهکاوی متنی به کاهش ابعاد داده با حفظ فضای اطلاعات مفید و بدون از دست دادن اطلاعات کلیدی کمک مینماید. واحد سطح اول: فایل متنی ذخیره شده را در نرمافزار Weka یا RapidMiner بارگذاری مینماییم که از طریق آن با بهکارگیری تکنیکهای خوشهبندی متفاوت میتوان به درک اولیه و کشف و تسخیر و عبارات کلمه کلیدی دانش دست یافت. الگوریتم خوشهبندی k-means جهت جداسازی فضای اطلاعاتی ورودی به اعداد و زیر فضاها اعمال میگردد. تعداد زیادی از آزمایشها برای پیدا کردن یک تعداد مناسب خوشهها به منظور کاهش اثر از دست دادن اطلاعات صورت میپذیرد. کاربرد تکنیک خوشهبندی تسخیر اطلاعات کلیدی با اولین سطح از دانش در عبارات کلمه کلیدی کمک مینماید. اطلاعات کلیدی تسخیر شده در خوشههای مختلف به مجموعههای مختلف از اطلاعات موجود در هر سند اشاره دارد، بنابراین تفسیر این اطلاعات کلیدی و این که دقیقاً اسناد حاوی اطلاعات خوب یا بد هستند دشوار است. در گام دوم یعنی واحد پالایش دانش از قوانین انجمنی الگوریتم APRIORI جهت کاوش MKTPKS استفاده میشود. ورودی در قالب جداول رابطهای که در آن اسناد به عنوان معاملات و تراکنشها به عنوان اقلام است در نظر گرفته میشود. خروجی به شکل MKTPKS 3-Termsets خواهد بود. همکاری این عبارات جهت تولید 3-TermSets MKTPKS به عنوان یک نهاد واحد برای نمایش موضوعات کلیدی مورد بحث در اسناد پایگاه داده متنی داده شده است. با توجه به مثال قبل در این سطح برای پیدا نمودن موضوعات کلیدی مورد بحث در پایگاه داده متنی دچار مشکل میشویم و ردهبندی اسناد به اطلاعات خوب و بد به درستی و با صحت و دقت صورت نمیپذیرد. به منظور غلبه بر این مشکل روند استخراج اطلاعات مفید در اسناد مدون مذکور به تصفیه بیشتر نیاز دارد، این پالایش از اطلاعات کلیدی و یا کشف دانش در سطح 1، از طریق کاوش قوانین انجمنی APRIORI صورت میپذیرد. لازم به ذکر است قبل از کاربرد این کاوش، اطلاعات کلیدی تسخیر شده از عبارات کلیدی نیاز به ذخیرهسازی خواهند داشت. این فعالیت یک پایگاه داده رابطهای با استفاده از جداول حاوی برچسبهای خوشهای، اصطلاحات کلیدی شناساییشده و کد شناسایی اسناد (شناسه) ایجاد مینماید. این جداول رابطهای به فرم MKTPKS مورد استفاده قرار میگیرند که اولاً باعث کاهش تعداد ابعاد در فضای ویژگی و ثانیاً جهت اعتبارسنجی فرضیه برای دستیابی به دقت بالاتر در ردهبندی میشوند. بخش ردهبندی و بهرهبرداری از دانش نشان میدهد که روشهای مورد استفاده برای ردهبندی دادههای متنی به دو کلاس مختلف تقسیم میگردد. نتایج به دست آمده از کاربرد سطح 2 (واحد پالایش دانش) به فرم مدل ماتریس جدید مبتنی بر MKTPKS 3-termSets که در بخشهای قبل مورد بررسی قرار گرفت در دسترس خواهند بود. ماتریس جدید در نرمافزار Weka و یا RapidMiner بارگذاری شده و چهار الگوریتم ردهبندی مختلف در ردهبندی کلاسهای مربوطه به کار برده میشوند. مجموعه متغیر هدف برای این منظور به کار برده شده تا متغیر کلاس تعداد اسناد حاوی اطلاعات خوب یا بد را مشخص نماید. هدف از آموزش سیستم و تعیین نرخ ردهبندی صحیح و نادرست بود. نتایج به دست آمده از طریق ردهبندیهای مختلف در MKTPKS 3-termsets بر اساس مدل ماتریس بوده که به مقایسه دقت ردهبندی در برابر مدل عبارات ساده میپردازد. گوشهای از طبقهبندی دادههای متنی از پایگاه داده متنی با استفاده از درخت تصمیمگیری (C4.5 or J48) بر اساس بازنمایی و بر پایه عبارات ساده تشکیل شده است. نمودار درختی تشکیل شده در نرمافزار RapidMiner نشان میدهد که هر گره به زیر گرهها یا برگ تقسیم شده است که مستندات اطلاعات به گروه خوب و بد ردهبندی میشوند. هر گرهای که Information Gain آن حداکثر (Maximum) بوده است به زیر نودهایی تقسیم شده است. هر گره برگ نشاندهنده ردهبندی نهایی اطلاعات به اسناد حاوی اطلاعات خوب یا بد در مورد یک پروژه در پایگاه داده متنی است. ردهبندی دادهها بر اساس ارائه سیستم MKTPKS 3-termsets صورت میپذیرد. فضای اطلاعات به دو کلاس از مستندات اطلاعاتی شامل خوب و بد که با انتخاب گرهها و زیر گرههای اطلاعاتی ردهبندی میشوند تقسیم میگردد. برگ شاخه نشاندهنده تعداد از مستندات ردهبندیشده به عنوان خوب و بد است. بنابراین فرایند تشکیل درخت تصمیمگیری تا زمانی که فضای سند از اطلاعات به طور کامل به دو دسته مختلف ردهبندی گردد ادامه مییابد. سناریوی تحقیق جاری با در نظر گرفتن عبارات زیر تعریف شده است. ‘‘مطلوب محقق تعداد بسیار کم دستورالعمل و تغییرات است’’ که میتواند به کارکنان جهت اجرای هموار (نرم) پروژه کمک نموده و آن را در زمان مقرر به پایان رساند. زمان اتمام پروژه یا زمان ارائه خدمات میتواند یک شاخص عملکرد کلیدی خوب باشد که اگر پروژه یا خدمت در آن (زمان مقرر) به اتمام برسد موجب رضایتمندی محقق میگردد. از این جهت اگر تصمیمگیرندگان میتوانند بهآسانی ردهبندی دادههای متنی را بر اساس مستندات حاوی اطلاعات خوب یا بد انجام دهند دلیل آن خواهد بود که تجزیه و تحلیلهای دقیقتر و بهتری گرفته شود. این عمل در نهایت به بهبود نتایج حاصل از تحقیقهای کیفی با توجه به تجربههای به دست آمده در گزارشهای قبل، کمک مینماید. یکی از اهداف این پژوهش ردهبندی با دقت دادههای متنی است. (کاهش نرخ غیر ردهبندی) برای رسیدن به این هدف و مدیریت بهتر منابع دانش، مدلهای ماتریسهای مختلف با ساختار دادهایی متنی در نظر گرفته شدهاند. دقت ردهبندی با استفاده از اطلاعات ردهبندی مستندات حاوی اطلاعات خوب و بد محاسبه میگردد. ارزیابی نهایی از روش ارائه شده بر اساس متوسط F-Measure است که به عنوان میانگین هارمونیک بازخوانی و دقت تعریف شده ساخته شده است. دلیل انتخاب F-Measure این است که هر دو مفهوم دقت و بازخوانی در آن در نظر گرفته شده است. ارزیابی سیستم با 10 برابر کردن روش اعتبارسنجی شده در Weka و RapidMiner مورد بررسی قرار گرفت. تنظیم برای هر الگوریتم برای رسیدن به یک سطح معین متفاوت بوده و این عمل باید به صورتی انجام پذیرد که دقت به بهترین شکل ممکن رعایت گردد. با ردهبندی بیز ساده، بهترین دقت ردهبندی با حفظ تنظیمات بدون تغییر به دست میآید. از نظر ردهبندیهای دیگر باید تنظیمات پارامترهای بهینه انتخاب شوند. در مورد الگوریتم درخت تصمیمگیری (C4.5 or J48) نسبت هستههای مختلف مورد استفاده قرار میگیرد تا بهترین نتایج با استفاده از نسبت هسته از 10 به دست آید. به طور مشابه برای K-NN تنظیمات بهینه با K=10 در نظر گرفته شد و یک هسته خطی بهترین نتایج را براساس مدل ردهبندی مبتنی بر SVMs در اختیار ما قرار میدهد. (شیخبهایی، م، مینایی بیدگلی، ب، سلامی، م. 1393) جدول 1 مقایسه عملکرد ردهبندیهای مختلف را نمایش میدهد.
جدول (3-2) مقایسه عملکرد طبقهبندیهای مختلف
Proposed MKTPKS based classification model (F-measure)Term based classification model(F-measure)Classification model0.4310.479Decision trees(J48 or C4.5)0.4920.332K-NN (k=10)0.5810.368NAÏVE Bayes0.4710.378SVMs(Linear Kernel)
جدول 1 دقت مدل ردهبندی مبتنی بر عبارات ساده را و ردهبندی مبتنی بر MKTPKS 3-Termsets را نمایش میدهد. دقت ردهبندی براساس مدلهای K-NN، Naïve Bayes و SVM (هستهای خطی) بهتر از مدل مبتنی بر عبارات ساده است.
شکل (3-6) مقایسه دقت طبقهبندی با استفاده از معیار F
شکل 3-6 نشان میدهد که دقت ردهبندی درخت تصمیمگیری (C4.5) با استفاده از مدل ارائه شده مبتنی بر MKTPKS 3-Termsets از مدل ردهبندی مبتنی بر عبارات ساده کمتر است. با این حال دقت ردهبندیهای دیگر (نزدیکترین همسایه، بیز ساده و ماشین پشتیبان بردار) با استفاده از متدولوژی ارائه شده نسبت به مدل ردهبندی مبتنی بر عبارات ساده بهبود یافته است. از این رو میتوان نتیجه گرفت اگر روش پیشنهادی را در ردهبندی دادهها استفاده نماییم دقت ردهبندی بهتری برای ردهبندی دادهها به دو کلاس مختلف که شامل مستندات حاوی اطلاعات خوب و بد هستند به دست میآید. بهترین دانش کاری و کاربردی که در این مقاله ارائه شده است روشهای ردهبندی به وسیله یک روش ترکیبی است که با استفاده از MKTPKS 3-Termsets برای تکنیکهای دادهکاوی متنی مورد استفاده قرار میگیرند. پژوهش ارائه شده در این مقاله بر اساس ردهبندی دادههای متنی به دو کلاس مختلف جهت تعریف اسناد اطلاعات به دو گروه خوب و بد است. ادغام و یکپارچهسازی تکنیکهای ردهبندی دادههای متنی باعث بهبود ردهبندی توسط الگوریتمها و تکنیکهای ردهبندی میگردد. در اغلب موارد رویکرد ارائه شده بهبود قابلتوجهی را برای دقت ردهبندی با استفاده از ارزیابی F-Measure از خود نشان داده است. با این حال با توجه به ردهبندی مستندات به کلاسهای مربوطه با استفاده از درخت تصمیم (الگوریتم C4.5 یا J48) دقت ردهبندی را کاهش میدهد. دلیل کاهش دقت وابستگی شدید الگوریتم C4.5 به بسامد شرایط است. همچنین ماهیت دادههای طبیعی ممکن است بر دقت و صحت طبقهبندی تأثیر بگذارد. نکات ذیل را از متدولوژی ارائه شده در این مقاله میتوان به دست آورد: اول این که متد نمایش مبتنی بر شرایط واحد یکی از راههای مفید و کاربردی برای کشف دانش است اما این متدها بر دقت ردهبندی دادههای متنی تأثیر میگذارند. دوم آن است که کاربردهای ترکیبی تکنیکهای دادهکاوی متنی نتایج بهتری را در سناریو تحقیق جاری به ما ارائه مینماید و هم چنین هرس اطلاعات و پالایش دانش ممکن است با استفاده از قوانین انجمنی APRIORI از تکنیکهای دادهکاوی انجام پذیرد. سومین نکته که از مقاله جاری استنتاج میگردد ساخت MKTPKS 3-TermSets و استفاده از آن جهت بهبود دقت ردهبندی و نکته آخر آنکه در برخی زمینههای کسبوکار اگر نرخ خطا کاهش یابد، تصمیمگیریهای بهتری امکانپذیر میگردد.
3-8- قلمرو تحقیق
محقق در پژوهش جاری به دنبال ارائه مدلی مفهومی در حوزه مدیریت دانش زنجیره تأمین خدمات در تجارت الکترونیکی G2C میباشد بر همین اساس قلمرو موضوعی تحقیق به بخشهای ذیل تقسیمبندی میشود:
مدیریت دانش
مدیریت زنجیره تأمین
مدیریت زنجیره خدمات
تجارت الکترونیکی G2C
3-9- بستر تحقیق
در پژوهش جاری سازمان ثبتاحوال کشور بهعنوان یکی از ارکان تحقق دولت الکترونیکی و همچنین یکی از اصلیترین سازمانهای ارائهدهنده خدمات تجارت الکترونیکی G2C بهعنوان موردمطالعه انتخاب گردیده است. جامعهي آماری این پژوهش با توجه به قلمرو موضوعی آن شامل مدیران، معاونان و کارشناسان و خبرگان سازمان ثبتاحوال استان اصفهان هستند که به روش ارجاع زنجیرهای انتخاب شدهاند. روش نمونهگیری، گلوله برفی (ارجاع زنجیرهای) است. نمونهگیری گلوله برفی یک روش نمونهگیری است که واحدهای نمونه نه تنها اطلاعاتی در مورد خودشان بلکه در مورد واحدهای دیگر جامعه نیز ارائه میکنند [65][66]. در این روش، در یک مصاحبه ابتدایی اغلب با یک خبررسان کلیدی کار را آغاز کرده و سپس از آن شخص میخواهیم که دوستان، آشنایان و یا افرادی که ممکن است برای مصاحبه مناسب باشند را به ما معرفی کند.
3-9-1- معرفی سازمان ثبتاحوال کشور
سازمان ثبتاحوال کشور با پشتوانه نزدیک به یک قرن سابقه اداری جزء اولین نهادهایی محسوب میگردد که بنا بهضرورت تشکیل دولت مدرن و نوسازی جامعه در سال 1297 هجری شمسی در ایران تأسیس شد و در اولین سالهای تأسیس وظیفه ثبت وقایع چهارگانه (ولادت، ازدواج، طلاق و وفات) و شناسنامهدار کردن اتباع ایرانی داخل و خارج از کشور را به عهده گرفت. در سال 1319 وظیفه جمعآوری و انتشار آمارهای انسانی به مجموعه وظایف آن افزوده شد و رفتهرفته بر اثر دگرگونیهای اجتماعی و ظهور تکنولوژیکی اطلاعات در سال 1376 با تصویب قانون الزام اختصاص شماره ملی و کد پستی ایفاگر نقش تأمین زیرساخت اطلاعاتی دولت الکترونیکی گردید. در این راستا سازمان ثبتاحوال کشور با درک ضرورت نوسازی ساختار و فرایند اداری اقدام به تأسیس پایگاه اطلاعات جمعیت کشور نمود که به دلیل ویژگیهای خاص علاوه بر آنکه امکان تحول درونسازمانی را فراهم آورده، موجب نوسازی ساختار اداری کشور نیز شده است. (روزرخ، مرجان. 1388) برخی از قابلیتهای این پایگاه شامل موارد زیر است:
ارائه خدمات الکترونیکی هویتی با فراهم کردن اتصال بر خط با شناسنامه خاص به دولت و دستگاههای اجرائی
دسترسی سریع و مطمئن دستگاهها به آمار و اطلاعات انسانی
افزایش ضریب امنیت اطلاعات انسانی و حفاظت از حریم خصوصی شهروندان
پاسخگویی بهتر و سریعتر دستگاههای دولتی نسبت به مطالعات اجتماعی و توزیع بهینه منابع و امکانات کشور
جلوگیری از دوبارهکاریها و اشتباهات اداری که در سیستم بوروکراتیک معمول مشاهده میگردد.
3-9-1-1- فعالیتهای اصلی سازمان در حوزه تجارت الکترونیکی G2C
مهمترین وظیفه مدیریت بهویژه در سطح استراتژیک، تصمیمگیری و کنترل بر مبنای اطلاعات است. سازمان ثبتاحوال بهعنوان سیستم اطلاعات مدیریت، اطلاعات لازم و در مواقعی کافی را جهت انجام وظایف مدیریت کشور فراهم میآورد. ثبت وقایع حیاتی (ولادت و وفات) که مهمترین منبع آماری و جمعیتی کشوری است و برای محققین و سیاستگذاران اجتماعی و اقتصادی و برنامه ریزان کلان اهمیتی خاص دارد بلکه نیل به اهداف و آمارهای ملی و بینالمللی بدون دسترسی جامع به اطلاعات آن میسر نمیگردد. در این برهه از زمان نیز جهتگیری اغلب کشورها در زمینه آمارهای انسانی به سمت آمارهای ثبتی است و علی رقم صرف هزینههای زیاد در انجام سرشماریهای عمومی، نتایج آن اعتبار و استحکام آمارهای ثبتی را ندارد همچنین نتایج حاصله از سرشماریها دارای عمرمحدود بوده و پس از مدت کوتاهی متولیان امر وادار به برآورد مجدد بر اساس حدس و گمان و محاسباتی میکند که چندان معتبر نیست. در نظام ثبتاحوال به خاطر دقت آماری، به روز بودن دادهها و نیز تداوم سازمان در محدوده جغرافیایی سراسر کشور میتوان از دادههای این نهاد در راستای بررسی روندهای کوتاهمدت و بلندمدت استفاده نمود. بنابراین پایگاه اطلاعات جمعیت کشور که اکنون ثبت وقایع حیاتی از سراسر کشور به صورت برخط در آن انجام میپذیرد. قویترین مرجع برای دسترسی به آمار و اطلاعات صحیح ایرانیان میباشد. ثبت احوال نوین حاصل تغییرات اساسی و مناسبی در ارکان اصلی مدیریت دانش یعنی انسان، فرایند و فناوری میباشد. از آغاز این تحول تاکنون گامهای مناسبی در جهت ایجاد سازمانهای دانشمحور شده است. فرهنگ، ساختار، معماری فناوری اطلاعات سازمانی همه در جهت شناسایی، تولید، تسهیم و توزیع و انتقال دانش تغییریافته و بیشتر فعالیتها و پروژهها با رویکرد دانشی انجام پذیرفته است. (روزرخ، مرجان. 1388) تنها عناوین برخی از آنها در ذیل آورده شده است:
استخدام نیروی جوان و متعهد و متخصص
ایجاد مرکز آموزش در سراسر کشور
برگزاری دورههای آموزشی بلندمدت و کوتاهمدت
شناسایی استعدادها و توانائیهای کارکنان
استفاده از نیروی داخلی پروژهها با استفاده از آموزش و انتقال تجربیات
برگزاری همایشهای غیررسمی تفریحی و مسابقات ورزشی
تغییر در ساختار سازمانی و تشکیلاتی
راهاندازی سیستم استعلام هویت انفرادی
راهاندازی سیستم مکانیزه استعلام دستهای
مکانیزاسیون رویههای سجلی مانند: تنظیم سند ولادت و صدور شناسنامه، ثبت وفات و ثبت تغییرات سجلی
صدور مکانیزه کارت شناسایی ملی
راهاندازی سیستم دبیرخانه کارت شناسایی ملی
راهاندازی سیستم مکانیزاسیون اداری
تولید و انتشار آمارهای دقیق وقایع چهارگانه
تشکیل شورای عالی اطلاعرسانی
تشکیل نظام پیشنهادها
توسعه و تجهیز ادارات سراسر کشور در جهت بهکارگیری فناوری اطلاعات و ارتباطات
راهاندازی مرکز داده ثبتاحوال با استفاده از تکنولوژی جدید
برگزاری جلسات منظم و متناوب بین کارشناسان حقوقی، سجلی و فناوری اطلاعات
ایجاد پایگاههای عکس و آدرس
استفاده از متخصصان و مشاوران برونسازمانی در برخی پروژهها
توسعه و تجهیز مراکز آموزشی و استفاده از روشهای نوین آموزشی
مستندسازی فعالیتهای حوزه آمار و انفورماتیک و مرکز آموزش
ابلاغ شماره ملی به کلیه اتباع ایرانی (با اجرای چند پروژه گسترده)
راهاندازی شبکه داخلی (اینترانت)
بازنگری و اصلاح در رویههای حقوقی و سجلی با همکاری کارشناسان ارشد، خبرنگاران بازنشسته و اساتید دانشگاه
ارزیابی مستمر بازخوردها در پروژهها
راهاندازی وبسایت سازمان با کارکردهای متنوع مانند اطلاعرسانی صحیح، ارائه خدمات مکانیزه بر خط، راهنمای جامع نامگذاری و ...
3-9-1-2- نقش سازمان ثبتاحوال در تحقق دولت الکترونیکی
دولت الکترونیکی به معنی استفاده بهینه از فناوری اطلاعات و ارتباطات برای توزیع خدمات دولتی به صورت مستقیم به مشتری و شیوهایی برای دولتها به منظور استفاده از فناوریهای جدید میباشد که به افراد تسهیلات لازم برای دسترسی مناسب به اطلاعات و خدمات دولتی و ارائه فرصتهای گستردهتر برای مشارکت در فرایندها را اعطا مینماید، این خدمات به صورت 24 ساعته و در هفت روز هفته میباشد. بنابراین هدف دولت الکترونیکی ارائه خدمات بهتر، با هزینه کمتر و اثربخشی بیشتر است و هر کشوری با توجه به نیازهای جامعه خودش نظام دولت الکترونیکی را پایهریزی مینماید. در کشور جمهوری اسلامی ایران برنامهریزی و اجرای طرح تکفا بر این اساس صورت پذیرفت و سپس با تصویب قوانین متعدد در خصوص فناوری اطلاعات و ارتباطات و تشکیل شورای عالی اطلاعرسانی، تلاش در جهت تغییر ساختار دستگاههای دولتی (نیروی انسانی، فناوری و تشکیلات سازمانی) انجام گرفت. یکی از دستگاههای مهم و خدمت رسان که گستره آن در سراسر دنیا میباشد سازمان ثبت احوال کشور است. این سازمان از سال 1365 با تصویب طرحی به نام "طرح اصلاح اساسی سیستم" گامهای اساسی در دنیای فناوری اطلاعات و ارتباطات گذاشت که با تدبیر مدیران و مسئولان آگاه و تلاش بیوقفه کارکنان و کارشناسان متعهد و متخصص به پیشرفتهای بسیار مطلوبی در رسیدن به اهداف استراتژیک سازمانی و ملی نائل شده است. اقدامات سازمان ثبت احوال در ارتباط با تشکیل پایگاه اطلاعات جمعیت کشور، ابلاغ شماره ملی به مردم و دستگاههای دولتی و صدور قریب به 99 درصد آر کارتهای شناسایی ملی، ایجاد ارتباط بر خط اکثر دستگاههای دولتی با پایگاه سازمان و هم چنین تلاش در جهت بهروزرسانی و گسترش اطلاعات انسانی مبین توسعه قابلملاحظهای در بخش تأمین زیرساختهای دولت الکترونیکی میباشد. با عنایت به مفهوم دولت الکترونیک، هویت افراد جامعه باید طوری تعریف شود که با رعایت مؤلفههای امنیت، صحت، سرعت و سهولت در سیستمهای اطلاعاتی کلیه دستگاههای دولتی و خصوصی به راحتی شناخته شوند تا امکان دریافت خدمات رفاهی، آموزشی، بهداشتی، مشارکت در امور سیاسی (نظیر انتخابات و ...)، تجارت، تولید و ... برای آنها وجود داشته باشد. در دنیای دیجیتال امروز نیاز به شهروندان دیجیتال داریم یعنی شهروندانی که یک کد منحصربهفرد داشته باشند و این دقیقاً "شماره ملی افراد" است. (روزرخ، مرجان. 1388)
سازمان ثبت احوال کشور، دارای نظام جامع شناسایی ایرانیان با سیستم اطلاعات جمعیت ایرانیان است که نتیجه نوسازی و مکانیزاسیون نظام سنتی هویتی و تابعیتی کشور است. مهمترین اهداف طرح اصلاح اساسی سیستم به شرح ذیل میباشد:
پردازش اطلاعات جمعیت کشور
دسترسی سریع به آمار و اطلاعات ایرانیان
اطمینان از صحت اقلام اطلاعاتی
به هنگام کردن سریع اطلاعات
سهولت جمعآوری اطلاعات
ارائه خدمات سریع و صحیح به ایرانیان
ارائه خدمات سریع و صحیح به دستگاهها
اختصاص شماره ملی به کلیه ایرانیان
تحویل کارت شناسایی حاوی آدرس به ایرانیان بالای 15 سال
کنترل و جلوگیری از بروز اشتباهات
حفاظت از اطلاعات هویتی و تابعیتی در تمامی ادارات و کنسولگریها
فراهم شدن امکانات پیشرفته در اداره امور سازمان ثبتاحوال
3-9-1-3- سازمانهای همکار با سازمان ثبتاحوال کشور
دفاتر پیشخوان دولت (انجام فرایندهای مرتبط با سازمان ثبتاحوال)
بیمارستانها (اعلام وقایع تولد و وفات)
پزشکی قانونی (اعلام وقوع وفات)
بانکها (استفاده از بانک اطلاعات هویتی افراد)
سازمان ثبتاسناد و املاک (استفاده از بانک اطلاعات هویتی افراد)
سازمان امور مالیاتی (استفاده از بانک اطلاعات هویتی افراد)
کلیه سازمانها و ارگانهای دولتی که ملزم به استفاده از بانک اطلاعت هویتی افراد میباشند.
3-10- چالشها و موانع ارائه مدل مفهومی مدیریت دانش زنجیره تأمین خدمات
فناوریهای جدید به سازمانها این امکان را میدهند تا سیستمهای مدیریت دانش را به منظور ذخیره و اشاعه اطلاعات ساختار نیافته مورد استفاده قرار دهند. امروزه علاقهمندی فزایندهای به حوزه مدیریت دانش در سازمانها و محافل علمی وجود دارد. به دلیل نوظهور بودن این مسئله، کمبود دستهبندی استاندارد و مشخص در رابطه با مدلهای پیادهسازی مدیریت دانش زنجیره تأمین خدمات در منابع پژوهشی و سازمانی احساس میشود. در اصل باید بیان نمائیام اکثر پژوهشهای حال حاضر به مفهوم مدیریت دانش زنجیره تأمین خدمات توجه خاصی ننمودهاند و هریک از پارامترهای این حوزه را به طور مجزا مورد بحث و بررسی قرار دادهاند به همین دلیل در ابتدای راه پژوهش نمیتوان به دقت و با ذکر جزئیات چالشها و موانع ارائه مدل را بیان نمود.
3-11- نقاط قوت و فرصتهای ارائه مدل مفهومی مدیریت دانش زنجیره تأمین خدمات
همانگونه که در فصل اول بخش نوآوریهای پیشبینیشده و در فصل دوم بخش تبیین شکافها و خلأهای تحقیقات گذشته بیان گردید تاکنون هیچ محققی به ارائه چارچوب، ساختار و یا مدل در رابطه با مؤلفههای مدیریت دانش، مدیریت زنجیره تأمین، مدیریت زنجیره خدمات، دولت الکترونیکی و به خصوص تجارت الکترونیکی G2C که خدمات دولت به شهروندان را تبیین مینماید نپرداخته است لذا همین امر باعث گردیده پژوهش جاری به یک نقطه قوت و فرصتی در این حوزه مبدل گردد، چراکه بنا بر نظر محقق عدم چنین مدلی باعث گردیده است تا مؤلفههای دولت الکترونیکی رشد و توسعه لازم را نداشته و تحقق دولت الکترونیکی با موانع و چالشهایی روبرو شود. محقق معتقد است با ارائه یک ساختار و چارچوب در قالب مدل مفهومی میتواند فرصتها و نقاط قوت این حوزه از دانش را بر همگان آشکار ساخته و روند توسعه خدمات دولت الکترونیکی را بهبود بخشد.
3-12- جمعآوری و تحلیل دادهها
هنگام انجام پژوهش تمامی متصدیان فرایند ارائه خدمات دولت به شهروندان به عنوان جامعه نظری تحقیق انتخاب شدند. با توجه به توانائی بالای ابزار مصاحبه در آگاه کردن محقق از دیدگاهها و نظرات واقعی مشارکتکنندگان در تحقیق، ابزار مصاحبهي عمیق برای جمعآوری دادههای مورد نیاز تحقیق استفاده شد. در این خصوص، مصاحبههایی با مدیرکل، مشاوران، معاونان بخشهای آموزش و توسعه، منابع انسانی، فناوری اطلاعات و هم چنین کارشناسان حوزههای مختلف سازمان ثبت احوال استان اصفهان ترتیب داده شد. از آنجا که بستر تحقیق این اجازه را به محقق داد تا با شرکتکنندگان در شرایط واقعی پرسشهای تحقیق را به بحث بگذارد، این بستر برای انجام چنین مصاحبههایی مفید ارزیابی شد. بهمنظور تحلیل دادههای حاصل از مصاحبهها، از روش کیفی-استقرایی گراندد تئوری (شامل مراحل کدگذاری باز، کدگذاری محوری و کدگذاری انتخابی) استفاده شد جهت آزمون صحت و دقت کدگذاریهای مختلف از تکنیک دادهکاوی متنی نیز استفاده گردید، خروجی این روش، نظریهای است که با استفاده از آن امکان تدوین و تبیین مدل مفهومی مدیریت دانش زنجیره تأمین خدمات در حوزه تجارت الکترونیکی G2C فراهم میشود.
3-13- چارچوب کلی پژوهش: شرحی بر شیوه بهکارگیری گراندد تئوری
3-13-1- کلمات کلیدی
گراندد تئوری: روششناسی خاص که توسط گلیزر و اشتراوس به منظور طراحی و ساخت نظریه از دادهها ایجاد شده است. در این پژوهش گراندد تئوری در مفهومی عام تر به معنای سازههای نظری برگرفته از تجزیه و تحلیل کیفی دادهها مورد استفاده قرار گرفته است. لازم به ذکر است واژه Grounded theory در فارسی به صورتهای مختلفی همچون نظریه زمینهای، نظریه برخاسته از دادهها، نظریه بستر زاد ترجمهشده است اما در این پژوهش به منظور ایجاد حس قرابت بیشتر و درک راحتتر از لفظ گراندد تئوری استفاده شده است. [68][67]
پارادایم: راهبردی تحلیلی برای ترکیب ساختار با فرایند. [68][67]
تحلیل: تحلیل شامل بررسی یک ماده و اجزای آن برای تعیین ویژگیها و عملکردهای آن و سپس استفاده از دانش به دست آمده جهت استنباط درباره کل آن است. [68][67]
تحلیل کیفی: فرایند بررسی و تفسیر دادهها جهت استخراج معنا، درک و توسعه دانش تجربی. [68][67]
تحلیل میکرو: کدگذاری مفصل پیرامون یک مفهوم. نوعی از کدگذاری باز که برای شکستن دادهها به اجزا و جهت جستجوی معانی متفاوت یک واژه یا عبارت استفاده میشود. [68][67]
ابزارهای تحلیل: رویههای فکر کردن که توسط تحلیلگران مورد استفاده قرار میگیرد تا روند کدگذاری تسهیل شود. [68][67]
نمونهگیری نظری: نمونهگیری بر اساس مفاهیم استخراجشده از دادهها. جمعآوری دادهها بر مبنای مفاهیم در حال ظهور. هدف جستجوی موقعیتهایی است که انواع ویژگیها و ابعاد ممکن یک مفهوم را آشکار کنند. [68][67]
حساسیت: توانایی کنکاش نکات ظریف، موارد کلیدی و اصلی در دادههایی که معنایی را نشان داده یا استنباط میکنند. [68][67]
متون غیر فنی: زندگینامهها، خاطرات، اسناد، سرگذشتها، نسخههای دستنویس، سوابق، گزارشها، کاتالوگها، و دیگر مواردی که میتوانند به عنوان دادههای اولیه یا مکمل مصاحبهها و مشاهدات عرصه مورد استفاده قرار میگیرد. [68][67]
متون فنی: گزارشهای مطالعات تحقیقی و مقالات فلسفی یا نظری مخصوص نگارش حرفهای و تخصصی. [68][67]
اشباع: اشباع معمولاً برحسب "وقتیکه داده جدید ظاهر نمیشود" توضیح داده شده است. اما اشباع بیش از نبود داده جدید است. اشباع گسترش طبقات را نیز برحسب ویژگیها و ابعادشان، ازجمله تغییرپذیری، و در ساخت تئوری معین نمودن روابط بین مفاهیم مشخص میکند. [68][67]
یادآور: یادداشتهای تحلیل مکتوب. [68][67]
کدگذاری: استخراج و توسعه مفاهیم از دادهها. استخراج مفاهیم از دادههای خام و توسعه آنها برحسب ویژگیها و ابعادشان. [68][67]
کدگذاری محوری: مرتبط کردن مفاهیم به یکدیگر. [68][67]
کدگذاری باز: شکستن دادهها به اجزا و توصیف مفاهیم برای نشان دادن بلوکهای دادههای خام. در همین زمان فرد آن مفاهیم را برحسب ویژگیها و ابعادشان توصیف میکند. [68][67]
کدگذاری انتخابی (گزینشی): پژوهشگر با توجه به کدها و مفاهیم شناساییشده در دو مرحله قبل به استحکام بیشتر فرایند کدگذاری میپردازد و با تأکید بر بخشهایی که در تدوین تئوری میتوانند نقش مهمتری ایفاء کنند به تسهیل مراحل بعدی کمک میکند. [68][67]
3-13-2- گراندد تئوری (نظریه برخاسته از دادهها)
علی رقم تفاوتهای ظاهری در شیوه بهکارگیری گراندد تئوری این راهبرد گامهای مشخصی را برای جمعآوری و تجزیهوتحلیل و تلفیق دادهها پیشنهاد میکند. فلینت (1998) تصمیماتی که به عنوان عناصر کلیدی گراندد تئوری مطرح هستند را چنین بیان میدارد: (1) انتخاب پدیده مورد بررسی، (2) انتخاب بستر تحقیق، (3) انتخاب منابع جمعآوری دادهها، (4) رعایت اصل بیطرفی ضمن افزایش حساسیت نظری، (5) نمونهگیری نظری، (6) تحلیل دادهها، (7) ارزیابی نظریه صورتبندی شده. محقق از این هفت تصمیم کلیدی برای تعریف چارچوب تحقیق استفاده کرد. جدول ... خلاصه اقدامات صورت گرفته در هنگام بهکارگیری روش گراندد تئوری را بر اساس هفت عنصر کلیدی فلینت (1998) نشان میدهد. (فوکردی، رحیم. 1390)
جدول (3-3) بهکارگیری گراندد تئوری در پژوهش
فعالیتشرحانتتخاب پدیده مورد مطالعهمدیریت دانش زنجیره تأمین تجارت الکترونیکی G2Cانتخاب بستر مطالعهسازمانهای دولتی ارائهدهنده خدمات الکترونیکیتمرکز بر سازمان ثبت احوال کشورانتخاب منابع اطلاعاتیمصاحبههای عمیق با کارمندان سازمان ثبت احوال استان اصفهان، مشاهده مستقیم، بررسی مستندات سازمان ثبت احوال استان اصفهان، مرور ادبیات تحقیقات پیشینیاداشتبردارییادداشتبرداریهنگام جمعآوری دادهها: نوشتن یادداشتهایی با توجه به بینش پاسخ دهندگان و مشاهداتهنگام کدگذاری: نوشتن یاداشت هایی با توجه به گمانهزنیها، تفکرات، سؤالات، نکات، نمودارها. روابطرعایت اصل بیطرفی، ضمن ارتقاء سطح حساسیت نظریپیروی از رویکرد تفکر مقایسهایتلاش برای دستیابی به دیدگاههای متفاوت نسبت به موضوعی واحدبازگشت دورهای به عقب و طرح دوباره سؤالاتاتخاذ تفکر شکاکانهپیروی از رویههای مرتب بر روش تحقیقمرور تحقیقات پیشیننمونهگیری نظریتهیه فهرستی از مدیران و کارشناسان حوزه مختلف سازمان ثبت احوالتعریف معیارهایی برای انتخاب شرکتکنندگان در تحقیق از فهرست تهیه شدهتماس و هماهنگی با افراد و درخواست از آنها برای مشارکت در تحقیقاستفاده از تکنیک گلوله برفی برای شناسایی افرادی که در موقعیتها و جایگاههای مشابه با شرکتکنندگان در تحقیق فعالیت دارند (یا داشتهاند)تحلیل دادههای حاصل از مصاحبههای عمیق، با هدف کسب بینش مناسب نسبت به مقولههایی که در مصاحبههای آتی نیاز به کاوش بیشتری دارنداستمرار فرایند نمونهگیری تا رسیدن به مرحله اشباع نظری مقولههاتحلیل دادههاکدگذاری بازمفهومسازی: اختصاص برچسب به هرکدام از وقایع و اتفاقاتتکمیل مقولهها: گروهبندی مفاهیمکدگذاری محوری: ساخت تکههای نظریه با وصل کردن مقولههای مرتبط به همکدگذاری انتخابی: ترکیب کدهای محوری با یکدیگر در قالب چارچوبی نظریمدیریت مصاحبههاتحریر مصاحبههااخذ تائید در مورد کیفیت مصاحبههای تحریر شدهشروع تحلیلها با تکیه بر نخستین مصاحبه و ادامه این روند بر اساس ترتیب زمانی مصاحبههای انجام شدهانجام مصاحبهها از جزء به کلطرح سؤالاتیادداشت برداری
3-13-3- گامهای انجام پژوهش به روش گراندد تئوری
میتوان فعالیتهای لازم برای گراندد تئوری پژوهش حاضر را در سه مرحله مطالعات مقدماتی، مطالعات اصلی و اقدامات تکمیلی طبقهبندی کرد (شکل شماره 3-7). تفاوت عمده بین این روش و دیگر رویکردها در پژوهش کیفی، تأکید آن بر شکلدهی یا تدوین نظریه است. پژوهشگران میتوانند هنگام استفاده از این روش در پی تدوین سطوح مختلف تئوری باشند. در عین حال اگر چه بیشتر مطالعات این روش در جهت تدوین تئوری است ولی این امر به دلیل علاقه شدید پژوهشگران صاحبنظر در این حوزه و نه ماهیت این روش است (داناییفرد و دیگران، 1383: 134). [70]
1066800-120650 مطالعات مقدماتی ................................................................................................................... مطالعات اصلی مساله یابیمصاحبههای مقدماتیانتخاب پدیده یا فرآیند مورد مطالعهتهیه طرح پژوهشگردآوری دادههاتحلیل دادهها (کد گذاری)اشباعشکل گیری نظریه نهاییاعتبار بخشیارائه پیشنهادجمع بندی و ارائه00 مطالعات مقدماتی ................................................................................................................... مطالعات اصلی مساله یابیمصاحبههای مقدماتیانتخاب پدیده یا فرآیند مورد مطالعهتهیه طرح پژوهشگردآوری دادههاتحلیل دادهها (کد گذاری)اشباعشکل گیری نظریه نهاییاعتبار بخشیارائه پیشنهادجمع بندی و ارائه
شکل (3-7) مراحل و فعالیتهای پژوهش گراندد تئوری
(منبع: نقل از دانایی فرد و اسلامی، 1389، برگرفته از خسروی، سروش. 1391)
3-13-4- مرحله مطالعات مقدماتی
تأکید این مرحله بر انتخاب مسئله پژوهش و بیان سؤال پژوهش است. این تعریف میتواند نتیجه خلاقیت و دیدگاه شهودی محقق، تجربیات کاری و اجتماعی وی، تعامل و همکاری وی با مشارکتکنندگان در پژوهش باشد. در این مرحله محقق بر اساس دغدغههای پژوهشی و حوزه تخصصی و مطالعاتی خویش به دنبال کشف و انتخاب مشکلات و تعریف آنها در قالب مسائل پژوهشی است. سؤال پژوهش با انعطافپذیری لازم، مهمترین راهنمای محقق است که او را به بررسی رفتارهای شخص، شرایطی که حوادث در ضمن آنها رخ میدهند، اسناد، حوزه پژوهش و افرادی که مصاحبه با آنها مفید است رهنمون میشود. همچنین سؤال پژوهش مرزهایی را که باید موردمطالعه قرار گیرد تعیین کرده و به پژوهشگر کمک میکند که مسئله را محدود و دقیقتر کرده، تا پرداختن به آن در چارچوب زمان و امکانات پژوهش عملی باشد.
کوربین و اشتراوس (2008) مآخذی را که مسئله پژوهش از آنها نشأت میگیرد چنین بیان میکنند:
فردی آگاه به موضوع و متخصص میتواند مسئله پژوهش را بیان کند؛
مسئله پژوهش ممکن است بعد از بررسی ادبیات حوزهای خاص عارض شود؛
مسئله پژوهش ممکن است از تجربه شخصی و حرفهای پژوهشگر ناشی شود؛
مسئله پژوهش امکان دارد از خود پژوهش نشأت بگیرد.
نکته ضروری دیگر در این مرحله این است که ذینفعان و تصمیمگیرندگان اصلی سازمان در خصوص پدیده اجتماعی مورد پژوهش باید کاملاً آگاهانه، مصمم و متعهد به انجام چنین پژوهشی باشند. در واقع نیاز به ضرورت انجام پژوهش نظریهپردازی داده بنیاد برای تصمیمگیرندگان اصلی باید کاملاً مسجل و مسلم شده باشد. البته سرمنشأ این نیاز و ضرورت، میتواند عوامل متعدد و متنوعی مانند فشارهای محیطی، نارضایتی مشتریان و کارکنان، ضعف مفرط داخلی سازمان در بهرهوری از نقاط قوت داخلی و فرصتهای موجود در محیط و غیره باشد (دانایی فرد و اسلامی،1389، برگرفته از خسروی، سروش. 1391).
3-13-5- مرحله مطالعات اصلی
دادههای مورد استفاده محققان در گراندد تئوری، شامل انواع گوناگونی از دادههای کیفی است نظیر: گفتگو، مشاهده، مصاحبه، گزارشهای عمومی، یادداشتهای روزانه پاسخدهندگان و تعاملات و تفکرات خود محقق. روش جمعآوری اطلاعات در پژوهش حاضر، روش مصاحبه است. مصاحبه یک نوع پرسشنامه شفاهی است. به عبارتی، مصاحبه فرآیندی برای کسب اطلاعات است و مصاحبهشونده بهصورت شفاهی به پرسشهای مصاحبهکننده پاسخ میدهد و این نوعی تبادل اجتماعی دوسویه است. در این مطالعه، مصاحبههای عمیق با مدیران و خبرگان سازمان ثبتاحوال استان اصفهان بهعنوان روش اصلی گردآوری دادهها مورداستفاده قرار گرفت. مصاحبههای اولیه بهصورت کاملاً باز و ساختار نیافته انجام گرفت و بهمرور با توجه به پاسخهای داده شده به سؤالات و کدگذاری مصاحبههای اولیه و پیدا کردن سرنخهای بیشتر برای سؤالات بعدی، شکل سؤالات تا حدی تغییر کرد هرچند تمام سؤالات مرتبط با موضوع و در چارچوب پی بردن به سؤال اصلی پژوهش بود. قبل از هر مصاحبه به مصاحبهشونده اطلاع داده میشد که مطالب بیان شده از سوی او بدون تغییر و ویرایش در پژوهش به کار برده ولی هیچ نامی از او برده نخواهد شد. در پژوهش جاری، برای ورود به مصاحبهها، کارهایی که محقق انجام داده است شامل معرفی شخصی، بیان هدف تحقیق، اظهار رازداری در مورد اطلاعات و توضیحی در این مورد است که چرا مصاحبهشونده برای این مصاحبه انتخاب شده است. بدین ترتیب قبل از شروع مصاحبه با ایجاد روابط صمیمی و جلب اعتماد زمینه انجام مصاحبه بهتر فراهم میشد. محقق کنترل مصاحبه را در دست داشته و با بیان کلمات و جملاتی سبب ترغیب بیشتر مصاحبهشونده برای ادامه مصاحبه میشد. همچنین محقق پس از پایان توضیحات فرد مشارکتکننده یکبار مطالب بیان شده توسط او و برداشت خود از آن را بیان کرده تا پس از تأیید مصاحبهشونده از صحت مطالب بیان شده اطمینان پیدا کند.
مزایا و معایب مصاحبه
مصاحبه دارای مزایایی به شرح زیر است:
مصاحبهشونده منظور و هدف از طرح پرسش را بهتر و بیشتر درک میکند و احتمالاً پاسخ مناسب و دقیقتری میدهد.
کاهش تعداد نمونه در این روش کمتر از سایر روشهای جمعآوری اطلاعات همانند پرسشنامه است.
پاسخ تمام پرسشهای مصاحبهشونده با مهارت و خبرگی مصاحبهکننده قابل دریافت است و چنانچه ابهامی در پرسشها باشد، در زمان مصاحبه این ابهام جهت افزایش قدرت پاسخگویی مصاحبهشونده و بیپاسخ نماندن پرسشها توسط مصاحبهکننده قابل حل است. [71]
معایب مصاحبه عبارتاند از:
جمعآوری اطلاعات بهروش مصاحبه وقتگیر و پرخرج است؛
استخراج و تجزیه و تحلیل دادهها مشکل است؛
اجرای مصاحبه نیاز به مصاحبهکنندههای ماهر دارد؛
اشتیاق مصاحبهشونده در جلب رضایت مصاحبهکننده یا تمایل مصاحبهکننده برای تأثیرگذاری بر مصاحبهشونده ازجمله عواملی است که میتواند اعتبار اطلاعات جمعآوریشده را خدشهدار کند. [71]
3-13-6- انتخاب منابع اطلاعاتی
به طور کلی از تکنیکهای کیفی مختلفی در حین انجام یک تحقیق توصیفی-اکتشافی استفاده میشود. برخی از این تکنیکها عبارتاند از: بحث گروههای کانونی، تحلیل مستندات شخصی، مشاهده و مصاحبه عمیق. در روش گراندد تئوری، اشتراوس و کوربین (1998) محققین را به استفاده از مصاحبه، مشاهده، فیلم، مجله، یادداشت، دستورالعمل، کاتالوگ و دیگر مستندات نوشتاری و مصور فرامیخوانند. بااینوجود ازآنجاکه به کمک مصاحبه بهتر میتوان به زبان خود شرکتکنندگان از تجربه آنان آگاه شد (بازرگان 1387). در این تحقیق از مصاحبههای عمیق بهعنوان نخستین ابزار جمعآوری دادههای استفاده میشود. در این خصوص پژوهشگر بهصورت اختصاصی به هدایت مصاحبهها پرداخت. ضمن آنکه در این تحقیق مشاهدات مستقیم، مرور تحقیقات پیشین، مستندات سازمان و نظرخواهی از خبرگان مبنای یادداشتبرداریهای انجامشده در حین کار قرار گرفت.
3-13-7- شرحی بر انجام مصاحبههای عمیق
استفاده از مصاحبههای عمیق عموماً با توصیف بازنگرانهي یک پدیده توسط مصاحبهشونده همراه است. گردآوری تجربیات پیشین و توصیف این تجربیات توسط مصاحبهشونده امکان کسب بینشی فراگیر را نسبت به یک پدیدهي اجتماعی پیچیده فراهم میکند. بهعلاوه دادههای حاصل از مصاحبههای بازنگرانه بینشی مناسب را در مورد ساختار حافظهي مصاحبهشونده نسبت به یک واقعیت ارائه میدهد. ازآنجاکه در بیشتر مواقع رفتار فرد در یک موقعیت بر اساس تصمیماتی است که مبنای اخذ آنها را ساختار حافظهي وی نسبت به آن موقعیت تشکیل میدهد، مصاحبههای بازنگرانه امکان کسب بینش در مورد رفتارهای آتی مصاحبهشوندگان را نیز فراهم میسازد (مک کراکن 1988). علیرغم غنای بالای دادههای حاصل از مصاحبههای عمیق، این دادههای همیشه محدود به توانائی مصاحبهشونده در به خاطر آوردن صحیح واقعه هستند. دشواری به خاطر آوردن تجربیات گذشته میتواند با تمرکز بر توجه مصاحبهشونده به سناریو یا واقعهای خاص، آزاد گذاشتن پاسخدهنده برای توصیف واقعه به زبان خویش، و هدایت جریان مصاحبه به سمت موقعیتهایی که در ابتدای امر برای مصاحبهشونده چندان مهم تلقی نمیشوند، کاهش یابد (مککراکن 1988، اشتراوس و کوربین 1998). در این پژوهش محقق به صورت اختصاصی تمامی مصاحبهها را هدایت کرد. اتخاذ این رویه باعث شد تا محقق بتواند اطلاعات حاصل از مصاحبههای پیشین را در مصاحبههای آتی به کار بندد. علیرغم مزیتی که این رویه در به هم پیوند دادن مصاحبهها دارد، اشکالی نیز با آن همراه است، حضور تنها یک محقق / مصاحبهکننده در رأس تحقیق محدود شدن فرایند تحلیل دادههای به دیدگاههای شخصی وی را به امری گریزناپذیر تبدیل میکند. در این مطالعه جمعآوری دادههای تا مرحله اشباع نظری مقولهها و به بیان واضحتر، تا جایی که امکان دستیابی به دادههای جدیدتر فراهم نباشد (اشتراوس و کوربین 1998) ادامه یافت.
3-13-8- ایجاد تمرکز در مصاحبهها
یکی از وظایف کلیدی در مدیریت مصاحبهها قرار دادن مصاحبهشوندگان در شرایطی است که بتوانند آزادانه دانش خود را در مورد مدیریت دانش زنجیره تأمین خدمات در حوزه دولت الکترونیکی در اختیار محقق قرار دهند. به اعتقاد سیدمن (2006)، دو عامل مؤثر در شکلگیری شرایط ایدهآل برای چنین حالتی وجود دارد که عبارتاند از: (1) درجهي ساختیافتگی مصاحبه و (2) سؤالات طرح شده برای مصاحبه. منظور از ساختیافتگی مصاحبه درجه قابل پش بینی بودن سؤالات و توالی سؤالات در حین مصاحبه است. ساختیافتگی مصاحبه را میتوان از بسیار بالا حالتی که طی آن سؤالات به شیوهای کاملاً نظامیافته پرسیده میشوند، تا بسیار منعطف حالتی که طی آن مصاحبه بدون رعایت الگویی معین موضوعی را دنبال میکند، مورد توجه قرار داد. این پژوهش به دنبال استخراج مفاهیم مربوط به چگونگی مدل مدیریت دانش زنجیره تأمین خدمات در حوزه دولت الکترونیکی بود. از این رو تمامی مصاحبهها بدون ساختار هدایت شدند.
3-13-9- یادداشتبرداری
هنگام تحلیل مصاحبههای پیاده شده روی کاغذ، محقق فعالانه به نوشتن یادداشتهای تحقیق مبادرت ورزید. منظور از یادداشت، مستندسازی رسمی بینشها، مشاهدات، تفکرات و احساسات محقق به صورت مکتوب است (اشتراوس و کوربین 1998). اشتراوس و کوربین سه نوع یادداشت را برشمردهاند:
یادداشتهای کد: یادداشتهایی که نتایج حاصل از سه نوع کدگذاری باز، محوری و انتخابی را در بر میگیرد.
یادداشتهای نظری: یادداشتهایی که محصول حساسیت نظری محقق است. یادداشتهای نظری، یادداشتهایی تلفیقی و خلاصهشدهای هستند که تفکرات و ایدههای محقق را در خصوص نمونهگیری نظری و دیگر مباحث در بر میگیرد.
یادداشتهای عملی: یادداشتهایی که جهتگیریهای رویهای و تذکرات را شامل میشود.
در حین پژوهش جاری محقق فعالانه به نوشتن یادداشتهای مختلف پرداخت. در این مطالعه محقق از هر سه نوع یادداشتبرداری استفاده کرد.
3-13-10- یادآورها و دیاگرامها
یادآورها نوعی از یادداشتهای مکتوب ویژه هستند که شامل فراوردهها و نتایج تحلیل میباشند. دیاگرامها نیز به دنبال تحلیل ایجاد میشوند. آنها ابزارهای بصری هستند که ارتباطات ممکن بین مفاهیم را به تصویر میکشانند. یادآورها و دیاگرامها بیش از مخازن صرف افکار هستند. آنها اسناد کار و زندگی هستند. هنگامی که تحلیلگر واقعاً شروع به نوشتن یک یادآور یا ترسیم یک دیاگرام میکند، در واقع درجهای از تحلیل روی میدهد. عمل نوشتن یادآور و ترسیم دیاگرام تحلیلگر را به فکر کردن درباره دادهها وامیدارد و به واسطه این فکر کردن است که تحلیل صورت میگیرد. یادآورها در راستای موارد زیر وجود دارند:
تبیین آشکار و آزادانه دادهها
شناخت و توسعه ویژگیها و ابعاد مفاهیم یا طبقات
انجام مقایسهها و پرسش سؤالها
تشریح پارادایم: ارتباط بین شرایط، اعمال / تعاملات و پیامدها
توسعه و تکامل خط داستانی
محقق باید، خود را در نقش مشارکتکنندگان قرار داده از منظر آنها دنیا را درک کند. این عمل در نوشتن یادآورها امکانپذیر است. یادآورها و دیاگرامها جنبههای ضروری تحلیل هستند، خواه قصد و هدف توصیف باشد یا تکامل نظریه. بدون یادآورها و دیاگرامها راهی دقیق و مطمئن برای پیگیری ایدههای تجمعی و پیچیده منتج شده از فرایند تحقیق وجود نخواهد داشت. قصد و منظور ترسیم دیاگرام تسهیل فرایند تحلیل است نه ممانعت از آن. نکته آخر اینکه هیچ قاعده و قانونی در نوشتن یادآور و ترسیم دیاگرام وجود ندارد. هر تحلیلگر از سبک و روش خاص خود در طول انجام فرایند تحقیق پیروی میکند. (دهقاننیری، ناهید و همکاران. 1392)
3-13-11- ایجاد تعادل بین اصل بیطرفی و حساسیت نظری
در حین جمعآوری و تحلیل دادهها محقق وظیفهي حساسی را بر عهده داشت. محقق میبایست ضمن غوطهور شدن در دادهها، تعادل قابل قبولی را بین بی طرفی نسبت به دادهها، از یک سو و داشتن حساسیت نسبت به دادهها از سوی دیگر برقرار میکرد (اشتراوس و کوربین 1998).
در حین تحلیل دادهها، محقق مستقیماً با دادهها در تعامل بود. این تعامل دو سویه بین دادهها و محقق نهایتاً منجر به شکل گرفتن دادهها توسط محقق و شکل گرفتن محقق توسط دادهها شد. در حین تحقق این امر، یکی از موضوعات مهم برای محقق این بود که ضمن بی طرفی، به تفسیرهای صحیح در مورد پدیدهي مورد بررسی دست بزند. علاوه بر رعایت اصل بیطرفی، موضوع مهم دیگری که همواره مورد توجه محقق قرار داشت این بود که تا حد امکان نسبت به معانی و نکات ظریف موجود در دادهها و رابطهي بین مقولههای نظری حساس باشد (اشتراوس و کوربین 1998). ترکیب حساسیت نظری و اصل بی طرفی نسبت به دادهها این امکان را فراهم کرد تا محقق بتواند بین نیاز خود به تحلیل مناسب و توسعه نظریه تعادل برقرار کند. (برگرفته از فوکردی، رحیم. 1390)
3-13-11-1- بیطرفی
در گراندد تئوری، بیطرفی محقق را به سمت شنیدن گفتههای مصاحبهشوندگان، مشاهده رفتار مصاحبهشوندگان و بیان کلمات و رفتارهای مصاحبهشوندگان در صحیحترین شکل ممکن سوق میدهد. بیطرفی محقق، مستلزم آگاهی وی از اثراتی است که ارزشهای فردی، فرهنگ، آموزش و تجربیات حرفهای وی بر نحوه فهم پدیده توسط او میگذارد (اشتراوس و کوربین 1998). اشتراوس و کوربین (1998) پنج تکنیک را برای افزایش آگاهی و کنترل محقق در قبال سوگیریهای احتمالی در حین تحلیل دادهها پیشنهاد میکنند. این تکنیکها عبارتاند از: (1) پیروی از رویکرد تفکر مقایسهای، (2) کسب دیدگاههای متعدد نسبت به یک واقعه، (3) بازگشت دورهای به عقب و طرح دوبارهي سؤالات. (4) اتخاذ تفکر شکاکانه، و (5) پیروی از رویههای مترتب بر روش تحقیق. (برگرفته از فوکردی، رحیم. 1390)
3-13-11-2- پیروی از رویکرد تفکر مقایسهای
اتخاذ رویکرد تفکر مقایسهای نسبت به وقایع موجود در دادهها تکنیکی است که اهمیت بالایی در پیشبرد گراندد تئوری دارد. مقایسه مستمر با تحریک کردن فرایندهای فکری محقق امکان شناسایی مشخصهها و یا ابعاد منحصربهفرد موجود در دادهها را فراهم میسازد. با این حال، مقایسهي وقایع موجود در دادهها نمیتواند از سوگیری محقق در حین تفسیر دادهها جلوگیری کند. بنابراین، محقق ممکن است با مراجعه به تجربیات حرفهای یا مرور گسترده پیشینهي تحقیق مثالهایی از پدیده را بیابد که به عنوان مبنایی برای مقایسهي پدیدهي تحت بررسی مورد استفاده قرار گیرند (اشتراوس و کوربین 1998). انجام مقایسهها این امکان را به محقق میدهد تا در مورد مشخصهها و ابعاد ناشناختهي پدیدهي مورد بررسی فکر کند و در حین تحلیل دادهها به دیدگاههایی جدید دست یابد (اشتراوس و کوربین 1998). در این مطالعه، محقق فعالانه به مقایسه وقایعی پرداخت که درون دادهها وجود داشت. ضمن آنکه مرور گسترده پیشینهي تحقیق و بررسی تجربیات حرفهای وی زمینه را برای انجام مقایسههای بیشتر هموار کرد.
3-13-11-3- کسب دیدگاههای متعدد نسبت به یک واقعه
توصیف وقایع تنها از یک دیدگاه اغلب به بیطرفی محقق آسیب میزند. دیدگاه واحد میتواند از ادراکات یک فرد، یک سازمان یا حتی یک صنعت ناشی شود. ضرورتاً کنترل سوگیری هنگامی که دادهها تنها از یک منبع یا یک دیدگاه حاصل میشوند، دشوار است. محققین میتوانند با کسب دیدگاههای متعدد نسبت به یک موضوع تا حد امکان این مشکل را تحت کنترل درآورند. رویآوری به دیدگاههای متعدد باعث میشود تا محقق به تعیین دیدگاه افراد شرکتها، و صنایع در خصوص پدیدهي مورد بررسی بپردازد (اشتراوس و کوربین 1998، برگرفته از فوکردی، رحیم. 1390).
3-13-11-4- بازگشت دورهای به عقب و طرح دوبارهي پرسشها
طبق نظر اشتراوس و کوربین (1998)، محققین باید بسته به تجربیات و توانائیهای شناختی خود به کسب بینش در موردچیزی که در پدیده منعکسشده و در دادهها واقعاً در حال وقوع است. مبادرت ورزند. بدین منظور لازم است تا محققین به صورت دورهای به عقب بازگردند و از خود این دو پرسش کلیدی را بپرسند: "چه اتفاقی در حال رخ دادن است؟ "، " آیا آنچه فکر میکنم با واقعیت دادهها منطبق است؟ " در این مطالعه، محقق بهمنظور شکلگیری فضائی مناسب برای تفکر در مورد پدیدهي مورد بررسی و طراحی سؤالات مورد استفاده در نمونهگیری نظری، به صورت دورهای سؤالات مذکور را طرح کرد. بازگشت به عقب و طرح دوبارهي سؤالات بهویژه در مواقعی که چندین پاسخدهنده موضوع ظاهراً یکسانی را مطرح میکردند، بسیار سودمند بود.
3-13-11-5- اتخاذ تفکر شکاکانه
اتخاذ تفکر شکاکانه به بیطرف باقی ماندن کوششهای محقق در حین تحقیق کمک میکند. فلسفهي شکگرایی از محقق میخواهد تا به تبیینهای نظری، مقولهها، فرضیات، و سؤالاتی که از دادهها، پشینهي تحقیق، یا تجربیات فردی نشأت میگیرند.، موقتی نگاه کند. برچسب موقتی بودن تنها زمانی از روی تجربیات، مقولهها، و ... برداشته میشود که در برابر دادههای واقعی حاصل از مصاحبهها و مشاهدههای آتی اعتبارسنجی شوند. (فوکردی، رحیم. 1390)
3-13-11-6- پیروی از رویههای تحقیق
به منظور کاهش سوگیری و افزایش سطح دقت تحقیق، در این مطالعه از رویههای پیشنهادی اشتراوس و کوربین (1998) برای پیشبرد تحقیق استفاده شد. طبق گفته اشتراوس و کوربین (1998)، " اگرچه ممکن است محققین از میان تکنیکهای پیشنهادی ما تنها برخی را انتخاب کنند، رویههای انجام مقایسات، پرسیدن سؤالات، و نمونهگیری براساس مفاهیم نظری استخراجشده از دادهها جزء الزامات روششناسی گراندد تئوری به حساب میآیند."
3-13-11-7- حساسیت نظری
حساسیت نظری به معنی داشتن، و مهارت کافی در معنیدار کردن دادهها، استعداد درک، و قدرت تفکیک عناصر مربوط و نامربوط از وقایع و مثالهایی است که درون دادهها رخ دادهاند. حساسیت نظری از دانش و تجربهي محقق نشأت میگیرد. حساسیت نظری در حین کار کردن محقق با دادهها، انجام مقایسات، و جمعآوری دادههای جدید حاصل میشود. غرق شدن محقق در فرآیند جمعآوری و تحلیل دادهها باعث میشود تا ذهن وی نکات و معانی مناسب را از درون دادهها بیرون آورد (اشتراوس و کوربین 1998). حساسیت نظری به دنبال تحقق هدفهای زیر است (اشتراوس و کوربین 1998):
آزاد کردن تفکرات محقق از محدوده پیشینهي تحقیق و تجربیات شخصی.
کمک به محقق برای اجتناب از شیوههای استاندارد تفکر در مورد پدیدهها.
برانگیختن تفکر استقرائی در محقق.
کمک برای تمرکز بر چیزهایی که جلوی چشم محقق قرار دارند و اجتناب از بدیهی قلمداد کردن آنها.
کمک به روشن شدن مفروضات و اغراقاتی که توسط مصاحبهشوندگان در دادهها رسوخ کرده است.
کمک به محقق برای شنیدن بهتر آنچه شرکتکنندگان در تحقیق میگویند و درک بهتر معانی آنها.
کمک به محقق برای سرباززدن از مشکلات پیش روی بررسی دادهها.
وادار کردن محقق به طرح پرسشهای مختلف و در عین حال، دریافت پاسخهایی موقتی.
کمک به پیدا کردن برچسبهایی مناسب، هرچند این برچسب موقتی باشند.
کمک به شناسایی و روشن کردن معانی ممکن برای مفاهیم
کشف ویژگیها و ابعاد در دادهها
مطالعه گستردهي پیشینهي تحقیق و تجربیات حرفهای محقق دو نمونه از منابع شکلگیری یا ارتقاء حساسیت نظری بهحساب میآیند. دانش بهدستآمده از این دو منبع، اگر با رعایت اصل بیطرفی همراه باشد. محقق را در فهم مناسب پدیدهي مورد بررسی یاری میکند. (فوکردی، رحیم. 1390) در این پژوهش محقق کوشید تا در مواقعی که مقولهها نیازمند توسعه یا وضوحی بیشتر بودند، با مطالعه هرچه بیشتر پژوهشهای پیشین امکان مقایسه بین مفاهیم و مقولهها را فراهم سازد. در این خصوص، مطالعهي پژوهشهای انجام شده در حوزهي مدیریت دانش زنجیره خدمات و دولت الکترونیکی در شکلدهی روابط بین مقولهها و پدیدهي (مقولهي) اصلی مفید واقع شد. علاوه بر این تجربیات حرفهای محقق در حوزه تجارت الکترونیکی، بهویژه سوابق حرفهای شش ماهه وی در سازمان ثبتاحوال کمک شایانی به شکلگیری و یا افزایش حساسیت نظری در وی کرد.
3-13-12- نمونهگیری نظری
به پیروی از رویههای مترتب گراندد تئوری، طرح نمونهگیری این مطالعه در حین فرایند تحقیق شکل گرفت. از آنجا که هدف از مطالعهي حاضر ارائه یک مدل است، روششناسی تحقیق تکنیکی را برای نمونهگیری پیشنهاد میکند که به تمرکز کوششهای محقق بر محدودهي تحقیق که همانا بسط و اعتبار یافتن مدل در حال شکلگیری است، کمک کند. به اعتقاد اشتراوس و کوربین (1998)، گراندد تئوری از نمونهگیری نظری " برای حداکثر کردن فرصتهای مقایسهي رویدادها، وقایع، یا اتفاقات استفاده میکند تا از این طریق به تعیین نحوهي تغییر یک مقوله بر اساس ویژگیها و ابعاد آن دست یابد". نمونهگیری نظری تجمعی است. بدین معنی که هر اتفاق نمونهگیری شده از دادههای جمعآوریشدهی پیشین نشأت میگیرد و به همان دادهها اضافه میشود. بر این اساس، در گراندد تئوری محقق هم میتواند از دادههای جمعآوریشده پیشین نمونه بگیرد و هم از دادههایی که قرار است جمعآوری شوند. در مراحل اولیهي تحقیق، بسیار محتمل است که به خاطر فقدان حساسیت نظری، محقق به اهمیت یا معنی برخی از اتفاقات و رویدادها پی نبرد و یا به آنها بهای کمی دهد. بعدها و زمانی که محقق بینشی جدید نسبت به پدیدهي مورد مطالعه کسب کرد معقول است که به منابع سابق مراجعه کند و آنها را در سایه شناخت بیشتری که پیدا کرده است از نو تحلیل (کدگذاری) کند. (برگرفته از فوکردی، رحیم. 1390)
نمونهگیری نظری بر نماینده بودن مفاهیم و نحوه تغییر ابعادی آنها تأکید دارد. نماینده بودن مفاهیم در گراندد تئوری بدین معنی است که محقق نه از افراد که از مفاهیم، ایدهها و تجربیات نمونه میگیرد. در واقع، علاقه ما به گردآوری اطلاعات از افراد بیشتر به خاطر آگاهی از کنشها و واکنشهایی است که آنها در ارتباط با یکدیگر انجام میدهند یا نمیدهند و یا به خاطر دانستن طیف شرایطی است که باعث بروز کنش و واکنش و تنوع آنها میشود، یا به خاطر آگاهی از نحوه تغییر یا عدم تغییر شرایط و شناخت اثرات ناشی از آن است، و یا به دلیل شناخت پیامدهای مترتب بر کنشها و واکنشهایی است که موفق به انجام آن شدهاند یا راهبردهایی است که به انجام آن مبادرت نورزیدهاند (اشتراوس و کوربین 1998). استفاده از نمونهگیری نظری در مراحل مختلف جمعآوری و تحلیل دادهها (کدگذاری باز، کدگذاری محوری و کدگذاری انتخابی) متفاوت است. تکنیکهای نمونهگیری در این سه مرحله کدگذاری به ترتیب عبارتاند از: (1) نمونهگیری باز، (2) نمونهگیری ارتباطی و تنوعی، و (3) نمونهگیری تمییز دهنده.
در نمونهگیری باز، از آنجا که در مرحلهای از تحقیق قرار داریم که هنوز مفهوم شکل نگرفته، لازم است تا به کشف هرچه بیشتر مقولههای بالقوه و ابعاد و خصوصیات آنها بپردازیم. بر این اساس، محقق میبایست در مواجهه با رویدادهایی که در حین مصاحبه و مشاهدات با آن روبرو میشود، رویکردی کاملاً باز در پیش گیرد و دائماً به دنبال نمونهگیری از افراد، مکانها و شرایطی باشد که بیشترین فرصت را برای گردآوری مرتبطترین دادهها دربارهي پدیدهي مورد بررسی فراهم میسازند. این بدان معنی است که در نمونهگیری باز تهیهي فهرستی از پیش تعیین شده از افراد برای مصاحبه اقدامی درست به حساب نمیآید. نمونهگیری باز به میزان زیادی به توانائی فردی در حساس بودن نسبت به دادهها، مدیریت مصاحبهها، مشاهده پدیدهها، استفاده از سؤالات پیگیرانه در حین مصاحبه، و تحلیل دادهای جمعآوریشده بستگی دارد. در این مطالعه، محقق از دو تکنیک مقدماتی زیر برای اجرای نمونهگیری باز استفاده کرد:
شناسایی افراد، مکانها یا وقایعی که امکان جمعآوری هدفمند دادههای مربوط به مقولهها و ویژگیها و ابعاد آنها وجود داشت.
استفاده از حساسیت نظری. محقق ضمن مهم دانستن رویدادهای غیرمنتظره در حین مصاحبهها، تلاش کرد تا با طرح سؤالات پیگیرانه مناسب بیشترین استفاده را از فرصتهای بوجودآمده کسب کند. در این خصوص، محقق با بازگشت به عقب و طرح سؤالاتی چون " این چیست، و چه معنیای میدهد" سعی در ایجاد و ارتقاء حساسیت نظری در خود داشت.
دو تکنیک فوق محقق را قادر ساخت تا مضامین و فرصتهای به وجود آمده در حین مصاحبهها را دنبال کند.
از نمونهگیری ارتباطی و تنوعی هنگام کدگذاری محوری استفاده میشود. در کدگذاری محوری به دنبال شناسایی مقولههای جدید، ویژگیها و ابعاد آنها و هم چنین رابطه بین مقولهها و زیر مقولههای آن هستیم. به علاوه، در این مرحله از کدگذاری به دنبال اجرای پارادایم کدگذاری محوری هستیم. بنابراین لازم است تا ضمن شناسایی عناصر این پارادایم، به مرتبط ساختن آنها به یکدیگر نیز مبادرت ورزیم. برای تحقق این هدف، محقق به دنبال نمونهگیری از وقایعی خاصی بود تا بتواند با استفاده از آنها به شناسایی دامنه تغییرات ابعاد یک مفهوم، رابطه بین مفاهیم، شناسایی مقولهها و مرتبط ساختن مقولهها به یکدیگر بپردازد. نمونهگیری ارتباطی و تنوعی بهویژه در مواقعی که قصد روشن کردن معانی مفاهیم و روابطی که بهواسطهی تفاوتهای موجود در مصاحبهشوندگان امری عادی بهحساب میآید بسیار سودمند است. نمونهگیری ارتباطی و تنوعی نیز از تکنیکهای مورد استفاده در نمونهگیری باز استفاده شد. در این مطالعه محقق ابتدا تمامی مصاحبههای پیاده شده روی کاغذ را وارد نرمافزار MAXQDA نموده سپس کلیه مصاحبهها تحلیل و پس از آن با نمونهگیری از وقایع خاص در مصاحبههای بعد کوشید تا به بینشی بهتر نسبت به مقولهها و روابط بین آنها دست یابد.
در کدگذاری انتخابی محققین باید به یکپارچهسازی سطوح ابعادی مقولهها در قالب یک نظریه بپردازند. روابط میان مفاهیم را اعتبار بخشند و مقولهای بهخوبی توسعهنیافته را پالایش کنند (اشتراوس و کوربین 1998، برگرفته از فوکردی، رحیم. 1390). در این مطالعه، محقق با استفاده از نمونهگیری تمییز دهنده به انتخاب مصاحبهشوندگان و یا موقعیتهایی پرداخت که بهترین فرصت را برای تحلیلهای مقایسهای فراهم میکرد.
3-13-13- مراحل کدگذاری در روش گراندد تئوری
3-13-13-1- گام 1: کدگذاری باز
این مرحله از روش گراندد تئوری بلافاصله بعد از اولین مصاحبه انجام میشود. به عبارت دیگر محقق پس از هر مصاحبه شروع به پیدا کردن مفاهیم و انتخاب برچسبهای مناسب برای آنها و ترکیب مفاهیم مرتبط میکند. کدگذاری باز بخشی از تجزیه و تحلیل است که به صورت مشخص به نامگذاری و مقولهبندی پدیدهها از راه بررسی دقیق آنها میپردازد. در ضمن کدگذاری باز دادهها به بخشهای مجزا خرد میشوند، برای به دست آوردن شباهتها و تفاوتها مورد مقایسه قرار میگیرند و سؤالاتی درباره مقولات مطرح میشود. اولین گام در کدگذاری باز برچسب زدن (نامگذاری) برای پدیدههاست به این صورت که هر پاراگرف را برمیداریم به اجزایی تقسیم میکنیم و به هرکدام از حوادث، ایدهها یا رخدادها نامی میدهیم. برای محققان بسیار راحت است که صرفاً نکات اصلی یا جملات را تکرار کنند اما این کار مفهومپردازی نیست بلکه خلاصه گویی است. در هنگان نامگذاری برای پدیدهها بهتر است واژگانی را انتخاب کرد که آنقدر انتزاعی باشند که حداقل ده واقعه متفاوت ولی دارای ماهیت یکسان را پوشش دهد. گام بعدی در کدگذاری باز کشف مقولهها میباشد. وقتی در دادهها پدیدههای خاصی را مشخص کردیم آن گاه میتوانیم مفاهیم را بر محور آنها گروهبندی کنیم. این کار تعداد واحدهایی را که باید با آنها کار کنیم کاهش میدهد. روند طبقهبندی مفاهیم را که به نظر میرسد به پدیدههای مشابه ربط پیدا میکند مقوله پردازی نامیده میشود. به مقولهای که کدهای (برچسبهای) مرتبط را در بر میگیرد یک نام مفهومی داده میشود. باید توجه داشت که این نام باید انتزاعیتر از اسامی مفاهیمی (کدها) باشد که مجموعه آنها مقوله را تشکیل میدهد. مقولات دارای قدرت مفهومیاند زیرا قادرند دیگر مفاهیم را بر محور خود جمع کنند. در اینجا لازم است توضیح مختصری در مورد کد، مفهوم و طبقه ارائه دهیم:
کدها، واحدهای پایهای (یا خرد) تحلیل هستند؛ زیرا از (تصویر ذهنی و) مفهومسازی دادهها نظریه شکل میگیرد، نه بهتنهایی از خود دادههای واقعی.
مفاهیم، در نظریهسازی داده بنیاد زیر مقولههایی از نوع کدهای باز هستند که وظیفهشان ارائه جزئیات بیشتری در مورد هر طبقه است
طبقهها، در مقایسه با مفاهیم، انتزاعیتر بوده و سطحی بالاتر را نشان میدهند. آنها از طریق همان فرایند تحلیلی انجام مقایسه برای برجستهسازی شباهتها و تفاوتها که در سطح پایینتر برای تولید مفاهیم استفاده شد، تولید میشوند. طبقهها «شالوده» ساختن نظریه هستند و ابزاری فراهم میکنند که بهوسیله آن نظریه میتواند یکپارچه شود (اشتراوس و کوربین، 1998).
3-13-13-2- گام 2: کدگذاری محوری
مرحله دوم کدگذاری که به آن کدگذاری محوری گفته میشود، پژوهشگر یکی از طبقهها را به عنوان طبقه محوری انتخاب کرده، آن را تحت عنوان پدیده محوری در مرکز فرایند، مورد کاوش قرار داده و ارتباط سایر طبقهها را با آن مشخص میکند. ارتباط سایر طبقهها با طبقه محوری در پنج عنوان میتواند تحقق داشته باشد (اشتراوس و کوربین، 1998):
شرایط علی. این شرایط باعث ایجاد و شکلگیری پدیده یا طبقه محوری میشوند. این شرایط را مجموعهای از طبقهها به همراه ویژگیهایشان تشکیل میدهد که مقوله اصلی را تحت تأثیر قرار میدهند.
راهبردها (کنشها و تعاملات). بیانگر رفتارها، واقعیتها و تعاملات هدفداری هستند که تحت تأثیر شرایط مداخلهگر و بستر حاکم، حاصل میشوند.
بستر حاکم. به شرایط خاصی که بر راهبردها تأثیر میگذارند بستر گفته میشود. تمیز آنها از شرایط علی مشکل است. این شرایط را مجموعهای از مفاهیم، طبقهها یا متغیرهای زمینهای تشکیل میدهند در مقابل شرایط علی که مجموعهای از متغیرهای فعال است. گاهی اوقات متغیرهای بسیار مرتبط را ذیل شرایط علی و متغیرهایی با ارتباط کمتر را ذیل بستر حاکم طبقهبندی میکنند.
شرایط مداخلهگر. شرایطی هستند که راهبردها از آنها متأثر میشوند. این شرایط را مجموعهای از متغیرهای میانجی و واسط تشکیل میدهند. شرایط مداخلهگر، شرایط ساختاری هستند که مداخله سایر عوامل را تسهیل یا محدود میکنند و صبغه علی و عمومی دارند.
نتایج و پیامدها. برخی از طبقهها بیانگر نتایج و پیامدهایی هستند که در اثر اتخاذ راهبردها به وجود میآیند. این روش کدگذاری که اصطلاحاً به آن مدل پارادایم کدگذاری محوری گفته میشود توسط اشتراوس و کوربین ارائه شده است و به این دلیل محوری گفته میشود که کدگذاری حول محور یک طبقه انجام میشود
51206483286تئوری پرداز، یکی از طبقههای حاصل از کدگذاری باز را انتخاب کرده، آن را به عنوان پدیده محوری درالگوی کدگذاری محوری استفاده میکند.طبقهطبقهطبقهطبقهشرایط علّیپدیده اصلیبستر حاکمراهبردها (کنش و تعاملات)شرایط مداخلهگرپیامدها00تئوری پرداز، یکی از طبقههای حاصل از کدگذاری باز را انتخاب کرده، آن را به عنوان پدیده محوری درالگوی کدگذاری محوری استفاده میکند.طبقهطبقهطبقهطبقهشرایط علّیپدیده اصلیبستر حاکمراهبردها (کنش و تعاملات)شرایط مداخلهگرپیامدهاشکل (3-8) مدل پارادایم کدگذاری محوری (منبع: بازرگان،1387: 102)
شاخصههای انتخاب یک طبقه محوی عبارتاند از:
باید بتوان آن طبقه را در مرکز قرار داد یعنی، همه طبقههای اصلی دیگر بتوانند به آن ربط داده شوند؛
باید بتوان آن را بهکرات در دادهها مشاهده کرد یعنی، در همه (یا تقریباً همه) موردها، نشانههایی وجود دارند که به مفهوم این طبقه اشاره میکنند؛
توضیح و شرحی که با ربط دهی طبقهها به یکدیگر (بر اساس طبقه محوری) ارائه شده و تکامل پیدا میکند منطقی و سازگار باشد. لازم نیست این ارتباط را تحمیل کرد؛
باید بتوان برای بیان این طبقه نام یا عبارتی بکار برد که به قدر کافی انتزاعی باشد؛
وقتی این طبقه مورد پالایش، توسعه و بهبود قرار میگیرد باید به عمق قدرت اکتشاف و تبیین نظریه افزوده شود؛
اگر شرایط تغییر کند تبیین و توصیفی که بر اساس این طبقه در مورد فرایند ارائه میشود باید کماکان به قوت خود باقی بماند. هرچند تا حدودی تغییراتی در نحوه بیان آن به وجود بیاید (داناییفرد و اسلامی،1389، برگرفته از خسروی، سروش. 1391).
3-13-13-3- گام 3: کدگذاری انتخابی (گزینشی)
روند انتخاب مقوله اصلی به طور منظم و سیستماتیک آن با سایر مقولهها، اعتبار بخشیدن به روابط، و پرکردن جاهای خالی با مقولاتی که نیاز به اصلاح و گسترش دارند. این روند شامل چند گام میباشد:
اولین گام متضمن توضیح خط اصلی داستان است. گام دوم ربط دادن مقولات تکمیلی بر گرد مقوله اصلی با استفاده از یک پارادایم (که در کدگذاری محوری توصیف شده است). گام سوم مرتبط ساختن مقولات به یکدیگر در سطح بعدی است. گام چهارم به تأیید رساندن آن روابط در قبال دادههاست. آخرین قدم تکمیل مقولاتی است که اصلاح و یا نیاز به بسط و گسترش دارند (نقوی،104:1388، برگرفته از خسروی، سروش).
3-14- تحلیل متون به روش دادهکاوی متنی جهت شکلگیری نظریه نهایی
در پژوهش جاری جهت شکلگیری نظریه نهائی و ارائه مدل در مورد موضوع مورد پژوهش از تکنیک متنکاوی جهت دستهبندی متون برآمده از کدگذاریهای مختلف گرانددتئوری استفاده گردیده است (مراجعه کنید به بخش شرحی بر دادهکاوی متنی در فصل دوم پژوهش جاری). مجموعه MKTPKS ارائهشده در روش دادهکاوی متنی اخیر تکمیل گردید، و از اطلاعات هرمجموعه MKTPKS برای بررسی صحت و دقت درستی محتواهای استخراج شده از مصاحبهها و کدگذاریهای مختلف روش گراندد تئوری و هم چنین صحت و دقت یادداشتهای نویسنده در روند پژوهش و بررسی محتواهای استخراج شده از ادبیاتهای مروری مورد استفاده قرار گرفت. بر این اساس متون هریک از بخش بر اساس اطلاعات تکمیلی خبرگان هر حوزه توسط ابزار دادهکاوی متنی پردازش گردیده و برچسب A (مطلب مفید است) و یا برچسب B (مطلب غیرمفید یا نامرتبط است) دریافت مینمودند. مطالب دستهبندی شده پس از برچسبگذاری در اختیار هریک از مشارکتکنندگان در مصاحبه قرار میگرفت تا صحت و عدم صحت برچسبگذاری و هم چنین دقت، صحت و رعایت اصل امانتداری مصاحبهها توسط محقق را تائید نمایند. در صورتی که هر دو فرایند مورد تائید شخص مشارکتکنندگان قرار میگرفت متن حاصل از مصاحبه که شامل انواع کدگذاریها است وارد مرحله تدوین و نگارش نظریه و ارائه مدل نهائی میگردید، در صورتی که متون برچسب B دریافت مینمودند، کدگذاریهای مختلف روش گراندد تئوری که توسط محقق و براساس متون مصاحبههای مشارکتکنندگان تنظیم گردیده بود مجدداً توسط محقق و براساس متون اصلی مصاحبه مورد بازبینی و کدگذاری مجدد قرار میگرفت، پس از بازبینی و کدگذاری، چرخه مذکور مجدداً در مورد محتواهای استخراج شده تکرار میگردید تا صحت، دقت و امانتداری محقق در خصوص محتواهای تولید شده مورد تائید مشارکتکنندگان قرار گیرد.
3-15- ارزیابی کیفیت دادهها و تفسیرها
روایی: روایی، پاسخ به این سؤال است که چقدر یافتههای پژوهشگر با دنیای واقعی تطابق و هماهنگی دارد یعنی آیا یافتهها واقعاً وجود دارند؟ آیا چیزی که محقق در حال مشاهده و بررسی آن است همان چیزی است که او در حال سنجیدن و اندازهگیری آن است (دانایی فرد،1383،58، برگرفته از خسروی، سروش. 1391). در این پژوهش از منابعی نظیر مصاحبه با اساتید و دانشجویان دکتری استفاده شده است. دامنه گردآوری دادهها و رسیدن به نظریه پژوهش، حدود 8 ماه بوده است. یافتههای این پژوهش برای مشارکتکنندگان ارائه و مدل تدوین شده توسط آنها مطالعه و نقطه نظرات آنها اعمال شده است. این پژوهش توسط 2 نفر از اساتید مورد مطالعه و بازبینی قرار گرفته و مواردی جهت اصلاح یا تغییر مدل بیان شده است.
پایایی: پایایی به گستره تکرارپذیری یافتههای پژوهش اشاره دارد. یکی از راههای نشان دادن پایایی مطالعه حسابرسی فرایند آن است. مطالعه و یافتههای آن زمانی قابل حسابرسی هستند که محقق دیگر، بتواند مسیر تصمیم به کار رفته توسط محقق در طول مصاحبه را با روشنی و وضوح پیگیری کند و سازگاری مطالعه را نشان دهد. به علاوه محقق دیگر، باید بتواند به نتیجهگیری مشابه یا قابل مقایسهای برسد، به عبارت دیگر نتیجهگیری وی در مورد دادهها، دیدگاه و موقعیت او متضاد با نتیجهگیری محقق نباشد. مسیر تصمیم راهی را برای محقق ایجاد میکند تا مسیر ارتباطات حسابرسی را تأیید کند. مسیر تصمیم متضمن بحث صریح و واضح تصمیمات گرفته شده درباره انتخابهای نظری، روشی و تحلیلی در طول مصاحبه است (مورفی،2008:106، برگرفته از خسروی، سروش. 1391). بنابراین محقق پایایی دادهها و نتایج پژوهش را از طریق دو گام ذیل طی نمود:
دادهها براساس تکنیک دادهکاوی متنی برچسبگذاری شدند. (این گام توسط محقق پیشنهاد گردید)
نقشه راه، مسیر تصمیمات و نحوه پیشبرد پژوهش را به طور شفاف در اخیار افراد ذیصلاح قرار داد.
مجموعه دادههای خام، دادههای تحلیل شده، کدگذاریها، مقولات، یادداشتها، یادآورها، دیاگرامها، فرایندهای پژوهش، اهداف و نتایج را در اختیار افراد ذیصلاح قرار داد.
پس از بررسی دقیق صاحبنظران و افراد ذیصلاح، پایائی و روایی تمام گامهای پژوهش مورد تأیید قرار گرفت.
3-16- گامهای پژوهش در یک نگاه
شکل (3-9) گامهای پژوهش در یک نگاه
-189865240380600
52768504122751001028701079804-1896994134485001022359998210118110203531034985784949200
25606512139950011927016228400
617220199721ارائه مدل مفهومی00ارائه مدل مفهومی
3-17- نرمافزار MAXQDA
نرمافزار مذکور ابزار حرفهای برای تجزیهوتحلیل متن است که بهعنوان یکی از پیشگامان دراین زمینه است (اولین نسخه در سال 1989 منتشر شد) که اولین انتخاب برای پژوهشگران و مؤسسات تحقیقاتی، از طیف وسیعی از رشتههای علمی در سراسر جهان است. امروز، MAXQDA یکی از برنامههای پیشرو برای تحلیل کیفی دادهها در سراسر جهان است و ابزاری ضروری در درون طیفی از ابزارهای حرفهای میباشد. این ابزار قوی برای ایجاد و آزمایش تئوریهای نظری و نتیجهگیری از تجزیهوتحلیل متون مختلف دانشگاهی بکار میرود. در این نرمافزار طیف وسیعی از رشتههای علمی و غیرعلمی، مانند جامعهشناسی، علوم سیاسی، روانشناسی، بهداشت عمومی، مردمشناسی، آموزش، بازاریابی، اقتصاد و برنامهریزی شهری استفاده میشود. این نرمافزار به دلیل محیط کاربرپسند و سادگی کار و دارا بودن توابع بسیار، برنامهای قوی برای دانشجویان و اساتید میباشد. لذا محقق در راستای پژوهش کیفی خود از نرمافزار MAXQDA نسخه 10 استفاده نموده است.
3-18- خلاصه فصل سوم
در این فصل ابتدا به معرفی پارادایم پژوهش پرداختهایم، پس از انتخاب پارادایم به بررسی روش پژوهش میپردازیم، مفروضات پژوهش را بیان کرده و به بررسی و جمعبندی انواع مرور ادبیات پرداختهایم، سپس به بررسی همهجانبه گراندد تئوری پرداختهایم، مفاهیم کدگذاری باز، کدگذاری محوری و کدگذاری انتخابی را تشریح نمودهایم، پس از آن دادهکاوی متنی به عنوان بخشی از روش پژوهش جاری بیان گردید، در ادامه به معرفی قلمرو پژوهش و بستر پژوهش و معرفی جامع سازمان ثبت احوال کشور پرداختهایم. هم چنین در این فصل به چگونگی انتخاب منابع اطلاعاتی، چگونگی انجام مصاحبههای عمیق پرداخته شده است. چگونگی حفظ اصل بیطرفی و حساسیت نظری و هم چنین چگونگی یادداشتبرداری و ترسیم دیاگرام نیز در این فصل بهطور کامل تشریح شده است در پایان فصل به معرفی نرمافزار MAXQDA پرداختهشده و چگونگی استفاده از آن موردبررسی قرار گرفته است.
منابع:
فتحیان، محمد; مولاناپور، رامین. تجارت الکترونیکی با رویکردی بر تجارت اجتماعی. آتینگر، ویراست دوم، چاپ دوم، 1392.
معاونت توسعه مدیریت و سرمایه انسانی، سند فرابخشی (ویژه) بهینه سازی تشکیلات دولت و دولت الکترونیک، سازمان مدیریت و برنامه ریزی کشور، ریاست جمهوری، 1381.
فتحیان، محمد; مولاناپور، رامین. تجارت الکترونیکی. آتینگر، چاپ دوم، 1391.
اخوان، پیمان; باقری، روح اله. مدیریت دانش از ایده تاعمل. چاپ پنجم، 1391.
N. Ur-Rahman, J.A. Harding. Textual data mining for industrial knowledge management and text classification:A business oriented approach. Expert Systems with Applications 39 (2012) 4729–4739.
فتحیان، محمد; مولاناپور، رامین. تجارت الکترونیکی. آتینگر، چاپ پنجم، 1391.
قلیچ لی، بهروز. مدیریت دانش (فرایند خلق، تسهیم و کاربرد سرمایه فکری در کسب و کارها). سمت. چاپ سوم، 1391.
فاتحی، زمانعلی، مدیریت دانش (مفاهیم، اصول، اهداف و مدلها)، اداره تحقیقات و کنترل ریسک، بانک سپه، 1390.
Voudouris,Ch. Et al. 2008. Service Chain Management: Thechnology Innovation for the Service Business. Springer.
شیخ بهائی، محمدرضا. مبانی تجارت الکترونیکی و سیستمهای هوشمند. آتی نگر، چاپ اول، 1393.
نوروزیان، میثم. «کاربرد مدیریت دانش در بخش دولتی»، مجله تدبیر، شماره 156، 1384.
فرهودی، فائزه; درودی، فریبرز. «لزوم بهکارگیری مدیریت دانش در افزایش سطح کیفی فعالیتهای سازمانهای نوین»، علوم و فنلاوری اطلاعات، پژوهشگاه اطلاعات و مدارک علمی ایران، انجمن کتابداری و اطلاع رسانی، 1387.
Ahani, M; Bahrami, H; Rostami, M. "Determining and ranking dimensions of knowledge management implementation using Hicks model and fuzzy TOPSIS Technique",Management Science Letter(2013), 3, 721-730.
فایرستون، ژوزف; مک. آل روی، مارک. مباحث کلیدی در مدیریت دانش جدید. جعفرنژاد، احمد; سفیری، خدیجه. مهربان نشر، چاپ دوم، 1389.
محمدرائی نائینی، سهیده; شامی زنجانی، مهدی; موسیخانی، محمد. شناسایی و رتبهبندی اصول راهنمای استقرار موفقیتآمیز مدیریت دانش با استفاده از مدل APQC. پژوهشنامه پردازش و مدیریت اطلاعات، پژوهشگاه علوم و فناوری اطلاعات ایران.
نادی، محمدعلی; بختیار نصرآبادی، حسنعلی; فرهمندپور، مریم. تحلیل رابطه بین ابعاد مدیریت دانش و سطوح یادگیری سازمانی در بین اعضاء هیئت علمی دانشگاه اصفهان. نشریه علوم تربیتی (1389)، سال سوم، شماره 11، 130-107.
Cristea, D.S.;Capatina, A. Perspectives on knowledge management models, Economics and applied informatics(2009),University of Galati.
عزیزی، شهریار; اسدنژاد، مهدی; زارع میرک آبادی، علی; حسینی، سیدسجاد. بررسی و مقایسه ابعاد مدیریت دانش بینسازمانهای دولتی و خصوصی. نشریه مدیریت فناوری اطلاعات (1389)، دوره 2، شماره 4، 116-99.
غلامیان، محمدجواد. عوامل انسانی و مهندسی محیط کار در فرایند ساخت و تولید (2010)، نشریه ادواری ویلی، شماره مجله 17، 41-21.
کنجکاو منفرد، امیررضا; سعیدا اردکانی، سعید; طباطبائی نصب، سیدمحمد; زنجیرچی، سیدمحمود. نوآوری فنی و اجرائی در دانشگاه یزد با تاکید بر زیرساختهای پیاده سازی مدیریت دانش (1392)، فصلنامه پژوهش و برنامهریزی در آموزش عالی، شماره 68، 90-69.
Davenport, H; Prusak, L. Working Knowledge: How Organizations Manage What they Know,Ubiquity an ACM IT Magazine and Forum, 2014/05/12, http://www.acm.org/ubiquity/book/t_davenport_1.html
زاهدی، شمسالسادات; اسدپور، امین; حاجینوری، خاطره. رابطه سیبرنتیک و مدیریت دانش در سازمان (1390)، فصلنامه مطالعات مدیریت بهبود و تحول، شماره 63، 25-1.
Woitsch,R; Karagiannis,D; Renner, T. Model-Based Process Oriented Knowledge Management,the PROMOTE Approach, University of Vienna, Austria(2002).
Shahin, Arash; Abbaszadeh, Armiyeh. Investigating the Effect of Knowledge Management Components on Innovation Cycle Constituents of Khouzestan Steel Company, Reef Resources Assessment and Management Technical Paper(2013), 5, 38.Available online at www.behaviorsciences.com
احمدی، سیدعلی اکبر; صالحی، علی. مدیریت دانش. انتشارات پیام نور، 1391. 147-144.
بوکوویتز، وندیآر; ویلیامز، روث. مدیریت دانش کاربردی. رضائیان، علی; کشاورزی، علی حسین. سازمان مطالعه و تدوین کتب علوم انسانی دانشگاهها (سمت)،1391.
قربانیزاده، وجهالله; مشبکی، اصغر. طراحی الگویی برای تعیین سطح یادگیرندگی سازمانها: شرکتهای قطعه سازی خودرو (1384). فصلنامه مدرس علوم انسانی، دوره 10، شماره 4، 209-170.
Ortiz Laverde,A; Baragano, A; Sarrieguidominguez,j. Knowledge Process: On Overview of the Principal Models(2003),European Knowledge Manegement Summer School, 3rd.
رضائی نور، جلال.1390،"ارزیابی تأثیر فرایند خلق دانش بر عملکرد سازمانی با استفاده از روشهای تحلیل چند متغیره"، رساله برای دریافت درجه دکتری در رشته مهندسی صنایع گرایش مدیریت سیستم و بهره وری، دانشکده مهندسی صنایع، دانشگاه علم و صنعت ایران.
Corso, M., Martini, A., Paolucci, E., & Pellegrini, L. (2001). Knowledge management in product innovation: an interpretative review. International Journal of Management Reviews, 3. 341-35.
Corso, M., & Paolucci, E. (2001). Fostering innovation and knowledge transfer in product development through Information Technology. International Journal of Technology Management, 22, 126–148.
Tah, J., & Carr, V. (2001). Towards a framework for project risk knowledge management in the construction supply chain. Advanced Engineering Software,32, 835–846.
Wu, D. J. (2001). Software agents for knowledge management: coordination in multi-agent supply chains and auctions. Expert Systems with Applications, 20, 51–64.
Spekman, R. E., Spear, J., & Kamauff, J. (2002). Supply chain competency: learning as a key component. Supply Chain Management: An International Journal, 7, 41–55.
Johanson, J., & Vahlne, J. E. (2003). Business relationship learning and commitment in the internationalization process. Journal of International Entrepreneurship, 1, 83–101.
Becker, M. C., & Zirpoli, F. (2003). Organizing new product development. Knowledge hollowing-out and knowledge integration – the FIAT Autocase. International Journal of Operations & Production Management, 23, 1033–1061.
Choi, T. Y., Budny, J., & Wank, N. (2004). Intellectual property management: a knowledge supply chain perspective. Business Horizons, 47, 37–44.
Holtbrügge, D., & Berg, N. (2004). Knowledge transfer in multinational corporations, Evidence from Germany firms. Management International Review, 44, 129–146.
Sivakumar, K., & Roy, S. (2004). Knowledge redundancy in supply chains: a framework. Supply Chain Management: an International Journal, 9, 241–249.
Hult, G. T. M., Ketchen, D. J., & Slater, S. F. (2004). Information processing, knowledge development, and strategic supply chain performance. Academy of Management Journal, 47, 241–253.
Raisinghani, M. S., & Meade, L. L. (2005). Strategic decisions in supply-chain intelligence using knowledge management: an analytic-network-process framework. Supply Chain Management: An International Journal, 10, 151–170.
Douligeris, C., & Tilipakis, N. (2006). A knowledge management paradigm in the supply chain. EuroMed Journal of Business, 1, 66–83.
Hult, G. T. M., Ketchen, D. J., Cavusgil, T., & Calantone, R. J. (2006). Knowledge as a strategic resource in supply chains. Journal of Operations Management, 24, 458–475.
Maqsood, T., Walker, D., & Finegan, A. T. (2007). Extending the ‘‘knowledge advantage’’: creating learning chains. The Learning Organization, 14, 123–141.
Craighead, C. W., Tomas, G., Hult, M., & Ketchen, D. J. (2009). The effects of innovation cost strategy, knowledge and action in the supply chain on firm performance. Journal of Operations Management, 27, 405–421.
Lancioni, R. A., & Chandran, R. (2009). Managing knowledge in industrial markets:New dimensions and challenges. Industrial Marketing Management, 38, 148–151.
Huang, C. C., & Lin, S. (2010). Sharing knowledge in a supply chain using the semantic web. Expert Systems with Applications, 37, 3145–3316.
Bandyopadhyay, S., & Pathak, P. (2007). Knowledge sharing and cooperation in outsourcing projects-A game theoretical analysis. Decision Support Systems, 43, 349–358.
Fletcher, L., & Polychronakis, Y. E. (2007). Capturing knowledge management in the supply chain. Euromed Journal of Business, 2, 191–207.
Cheung, M., & Myers, M. B. (2008). Managing knowledge sharing networks in global supply chain. International Journal of Management & Decision Making, 9, 581–599.
Myers, M. B., & Cheung, M. (2008). Sharing global supply chain knowledge. MIT Sloan Management Review, 49, 67–73.
Wang, C., Fergusson, C., Perry, D., & Antony, J. (2008). A conceptual case-based model for knowledge sharing among supply chain members. Business Process Management Journal, 14, 147–165.
Paton, R. A., & McLaughlin, S. (2008). Service innovation: knowledge transfer and the supply chain. European Management Journal, 26, 77–83.
Blumenberg, S., Wagner, H., & Beimborn, D. (2009). Knowledge transfer processes in IT outsourcing relationships and their impact on shared knowledge and outsourcing performance. International Journal of Information Management, 29, 342–352.
Pedroso, M. C., & Nakano, D. (2009). Knowledge and information flows in supply chains: A study on pharmaceutical companies. International Journal of Production Economics, 122, 376–384.
Xiwei, W., Blein, M., & Kan, W. (2010). Designing knowledge chain networks in China — A proposal for a risk management system using linguistic decision making. Technological Forecasting & Social Change, 77, 902–915.
Khalfan, M. A., Kashyap, M., Li, X., & Abbott, C. (2010). Knowledge management in construction supply chain integration. International Journal of Networking and Virtual Organisations, 7, 207–221.
روزرخ، مرجان. 1388،"تدوین مولفههای بهره وری مدیریت دانش در سازمان ثبت احوال کشور"، پایان نامه دوره کارشناسی ارشد مدیریت فناوری اطلاعات، دانشکده مدیریت و اقتصاد، دانشگاه تربیت مدرس.
خاکی، غلامرضا. آشنایی با مدیریت بهره وری (تجزیه و تحلیل آن در سازمان)، انتشارات سایه نما، چاپ دوم، 1377.
ایمان، محمدتقی. مبانی پارادایمی روشهای تحقیق کمی و کیفی در علوم انسانی. پژوهشگاه حوزه و دانشگاه، قم، 1390.
مستقیمی، حسین. صورت بندی پارادایمی از روشهای تحقیق (1392). نشریه علوم اجتماعی شماره 62.
فوکردی، رحیم. 1390،"مدلی برای تبیین روابط قدرت در لایه خرده فروشی زنجیره تأمین موارد غذائی، مورد مطالعه: بخش محصولات غذائی شرکت خدماتی کالای شهروند"، رساله دکتری در مدیریت تولید و عملیات، دانشکده مدیریت و حسابداری، دانشگاه علامه طباطبائی.
شیخ بهائی، محمدرضا; مینایی بیدگلی، بهروز; سلامی، محمد. «کاربرد دادهکاوی متنی در مدیریت دانش صنعت خودرو و ردهبندی متن». هشتمین کنفرانس داده کاوی ایران، 11 آذر 1393، تهران، هتل المپیک.
اسماعیلی، مهدی. مفاهیم و تکنیکهای داده کاوی. دانشگاه آزاد اسلامی کاشان، چاپ اول، 1392.
حسنقلی پور، حکیمه; قلی پور، آرین; محمدی قاضی محله، مهدی; روشندل اربطانی، طاهر. «الزامات، ضرورتها و مکانیزمهای تجاری سازی دانش در دانشکدههای مدیریت». نشریه مدیریت بازرگانی دانشگاه تهران، دوره دوم، 6(1389):41-60.
Straus A, Corbin J (2008). Basics of Qualitatvie Research: Techniques andProcedures for Developing Grounded Theory, Third Edition, Los Angeles:Sage Publications.
کوربین، جولیت; اشتراوس، آنسلم. اصول تحقیق کیفی (شیوهها و رویههای توسعه گراندد تئوری)، دهقان نیری، ناهید; فخرموحدی، علی; اسماعیلی، مریم; صادقی، تابنده; طیبی، زهرا. اندیشه رفیع، چاپ اول، 1392.
Basics of Qualitative Research: Techniques and Procedures for Developing Grounded Theory. Strauss, Anselm L.; Corbin, Juliet M.
معاونت توسعه مدیریت و سرمایه انسانی رییس جمهور، نقشه جامع دولت الکترونیک جمهوری اسلامی ایران (1394-1390)، معاونت نوسازی و تحول اداری امور توسعه دولت الکترونیک، ریاست جمهوری، 1390.
خسروی، سروش. 1391،"تبیین مدل مرحلهای پیاده سازی سیستم مدیریت دانش در سازمانهای پروژه محور، مطالعه موردی: گروه شرکتهای همکاران سیستم"، پایان نامه برای دریافت درجه کارشناسی ارشد در رشته مدیریت فناوری اطلاعات گرایش سیستمهای اطلاعاتی پیشرفته، موسسه آموزش عالی مهرالبرز.
بازرگان، عباس. مقدمه ای بر روشهای تحقیق کیفی و آمیخته، تهران: نشر دیدار، 1387.
حسنوی، رضا; اخوان، پیمان; سنجقی، محمدابراهیم. عوامل کلیدی موفقیت مدیریت دانش، آتی نگر، چاپ سوم، 1391.
منابع (مآخذهایی که به طورغیر مستقیم در پایان نامه استفاده شده است)
شرکت پرورش داده با همکاری شرکت سما سامانههای مهندسی اطلاعات، تدوین برنامه جامع فناوری اطلاعات ایران (1)، گزارش وضعیت موجود دولت الکترونیکی در ایران. اکبر ثقفیان، چاپ اول، دبیرخانه عالی اطلاع رسانی، 1387.
رمضان، مجید; حسنوی، رضا. بهرهوری دانش در سازمانهای دانشی. آتی نگر، چاپ اول، 1390.
اخوان، پیمان; جودی، الهام. گامهای عملیاتی مدیریت دانش: نقشههای دانش. آتی نگر، چاپ اول، 1391.
شیخ بهائی، محمدرضا. کسب و کار الکترونیکی با رویکردی برسیستمهای اطلاعاتی. آتی نگر، چاپ اول، 1393.
حسنوی، رضا; رمضان، مجید. سرمایه فکری سازمان. آتی نگر، چاپ اول، 1391.
سهرابی، بابک; دارمی، هادی. مدیریت دانش با رویکرد MBA. سمت، چاپ اول، 1389.
صدیقی، ژیلا; مجدزاده، سیدرضا; نجات، سحرناز; غلامی، ژاله. ترجمه دانش و بهره برداری از نتایج پژوهش. خطیب زاده، شهاب. گروه مطالعاتی ترجمه دانش دانشگاه علوم پزشکی تهران.
حسن بیگی، محسن.1389،"ارائه مدل عوامل کلیدی موفقیت مدیریت دانش به منظور افزایش خلاقیت و یادگیری سازمانی در شرکت فرودگاههای کشور"، پایان نامه جهت دریافت درجه کارشناسی ارشد در رشته مدیریت فناوری اطلاعات، دانشکده فنی و مهندسی، دانشگاه پیام نور.
پورنژدی، شهریار عبدالله. «ارائه چارچوب مفهومی برای مدیریت استراتژیک دانش». اولین کنفرانس ملی مدیریت دانش، 13 و 14 بهمن 1386، مرکز همایشهای بین المللی رازی.
عباسی، زهره. «مروری بر مدلهای پیاده سازی مدیریت دانش در سازمانها». اولین کنفرانس ملی مدیریت دانش، 13 و 14 بهمن 1386، مرکز همایشهای بین المللی رازی.
عبدی، محمدرضا; صفایی، سپیده. «ارائه الگویی برای ایجاد و استقرار نظام مدیریت دانش در سازمان امور مالیاتی کشور». پژوهشنامه مالیات، شماره بیست و یکم، مسلسل 69(1393).
خدیور، آمنه; نصری نصرآبادی، شهره; فلاح، الهام. «طراحی سیستم خبره فازی جهت انتخاب استراتژی مدیریت دانش». فصلنامه علمی و پژوهشی پژوهشگاه علوم و فناوری اطلاعات ایران (1393).
انصاری رنانی، قاسم; قاسمی نامقی، محمد. «ارزیابی اثر مدیریت دانش در خلق استراتژی رقابتی تمایز از مجرای زنجیره ارزش فعالیتهای سازمان». پژوهشنامه مدیریت تحول، 2(1388).
ناظمی، جمشید; ترکاشوند، زهرا; سمیع زاده، رضا; سیدی حسینی نیا، سید شهروز. «الگوی کارای مدیریت دانش در زنجیره تأمین». مجله پزوهشهای مدیریت دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات، شماره 89(1390).
Dalkir,K. Knowledge Management in theory and practice, 2nd Ed.,the MIT Press(2011).
Marianna Marra, William Ho, John S. Edwards (2012). Supply chain knowledge management: A literature review. Expert Systems with Applications 39 (2012) 6103–6110.
Abstract:
Current research aims to develop a conceptual model for e-government service supply chain knowledge managmenet emphasising on e-commerce Government to custome (G2C). For this purpose, the researcher chose National Organization for Civil Registration of Isfahan asresearch case and viewpoints of experts in this organization was selected as the main sources. In addition to organizational documents and literature review, the researcher used deep interviews and direct observation to collect first-hand data. In fact, Grounded theory research method was used to analyze and combine data. Moreover, textual data mining was used to verify the accuracy of the results of this research. The methodology helped us to develop a conceptual model and to Explain how the relationship between knowledge management, supply chain of services and G2C e-commerce can be justified. Taking advantage of knowledge management process in organizations, providing better e-government services was expressed and the application of the proposed model to increase productivity of e-government services was addressed. Our conceptual model has 6-layers including (1)Culture, (2)Standards and Regulations, (3)Strategy and policy documents in Knowledege Management, (4)Incentive mechanisms, (5)IT Infrastructure and Applications, (6)Knowledege Management Cycle. Then, The researcher Start the development cycle of knowledge management and knowledge management processes throughout the supply chain of service and optimized design. Emphasizes the use of the knowledge management cycle, enabling the development of e-government services in the field of public services provided to citizen(Government to citizen). Developed knowledge management cycle stages include (1)Targeted knowledge, (2)Explore and identify knowledge, (3)Knowledge Creation, (4)Organizing knowledge, (5)Composition and Development of Knowledge, (6)Recorded knowledge, (7)Sharing and dissemination of knowledge, (8)Understanding knowledge, (9)Application of knowledge, (10)Assessment of knowledge, (11)Maintenance of Knowledege. Finally The components of the proposed model was compared with the success factors of knowledge management from the perspective of scholars, as a result Application and Effectiveness of the model was proved.
Keywords:Knowledege Management, Supply Chain, G2C e-Commerce,Grounded Theory, Textual DataMining.
The University of Qom
Faculty of Engineering
Thesis
For Degree of Master of Science (MSc)
In Information Tchnology Engineering (e-Commerce)
Title:
Development of a Conceptual Model for Managing knowledge of G2C e-Commerce Supply Chain
Supervisor:
Dr. Jalal RezaeeNour
By:
MohammadReza SheikhBahaei
December, 2014